Gŵyl Cerdd Dant

Cynhaliwyd Gŵyl Cerdd Dant gyntaf yn 1947 yn Y Felinheli. Fe ddaw o dan adain y Gymdeithas Cerdd Dant.

Gŵyl Cerdd Dant

Enghraifft o'r canlynol	gŵyl, gŵyl gerddoriaeth, digwyddiad blynyddol
Dechrau/Sefydlu	1948
Genre	Cerdd Dant

Cantorion Cerdd Dant ger Conwy gan Julius Caesar Ibbetson, 1792

Bu'r Ŵyl yn sbardun fawr i dŵf Cerdd Dant fel crefft. Yn ôl Aled Lloyd Davies, awdur, Hud a Hanes Cerdd Dannau, “O’r dyddiad hwnnw y gwelwyd y Gymdeithas yn datblygu, yn tyfu mewn aelodaeth a dylanwad ac yn ehangu gorwelion ei diddordeb."

Tŵf a newid

Bu newid mawr mewn cerdd dant yn ystod yr 20g. Ar ddechrau’r ganrif, crefft i unigolion yn unig oedd hi. Yna dechreuwyd ffurfio deuawdau a phartïon bychain. Mentrwyd ymhellach i faes triawdau a phedwarawdau. Yna, o’r 1950au ymlaen fe ymddangosodd corau cerdd dant am y tro cyntaf. Nid oedd pob gŵyl yn cynnwys y gystadleuaeth yn eu rhestr testunau, ac ar y cyfan, creadur prin a chymharol fychan o ran nifer ei aelodau oedd y côr cerdd dant yn y cyfnod hwn.

O’r 1970au ymlaen, fodd bynnag, tyfodd cystadleuaeth y corau i fod yn un o’r rhai mwyaf poblogaidd, ac nid cyd-ddigwyddiad yw mai hwn oedd y cyfnod mwyaf llewyrchus erioed o ran nifer cystadleuwyr a chynulleidfaoedd. Yn yr 1950au, roedd hi’n dal yn bosibl cynnal yr Ŵyl Gerdd Dant mewn neuaddau pentref bychain fel un Penybontfawr, ond bu raid chwilio am lefydd mwy yn fuan iawn. Dechreuodd yr ŵyl gael sylw gan y cyfryngau radio a theledu, ac o’r nawdegau ymlaen bu S4C yn ei darlledu’n flynyddol.

Cystadlaethau

Ceir sawl cwpan fel gwobr yn yr Ŵyl Gerdd Dant.

Cwpan Elwyn yr Hendre

Mae hwn yn wobr i'r Grŵp Cerdd Dant orau dan 25 oed

Cwpan Ysgol Llanddoged

Parti Gwerin Oedran Cynradd

Cwpan Coffa Dewi Mai o Feirion

Unawd Cerdd Dant dros 21 oed

Cwpan Coffa Hugh Jones

Unawd Telyn Blwyddyn 12 a than 25 oed

Cwpan Ysgol Dyffryn Conwy

Deuawd Cerdd Dant Blwyddyn 12 hyd at 21 oed

Cwpan Ysgol Dyffryn Conwy

Deuawd Cerdd Dant Blwyddyn 12 hyd at 21 oed

Tarian Goffa Dafydd o Feirion

Côr Cerdd Dant Agored

Tarian Goffa Ioan Dwyryd

Parti Cerdd Dant Agored

Tarian Huw T Edwards

Unawd Telyn Blwyddyn 6 ac iau (Cynradd)

Tlws Beti a Carys Puw

Unawd Cerdd Dant Oedran Cynradd

Tlws Coffa Dic Jones

I hyfforddwr y Côr Cerdd Dant buddugol

Tlws Coffa Elliw Llwyd Owen

Unawd Cerdd Dant Blwyddyn 7 – 11

Tlws Coffa Gilmor Griffiths

Cyfansoddi Cainc Cerdd Dant

Tlws Coffa L. E. Morris

Parti Cerdd Dant Oedran Cynradd

Tlws Coffa Lowri Morgan

Deuawd Cerdd Dant Blwyddyn 7-11 (Uwchradd)

Tlws Coffa W. H. a Gwen Pugh

Parti Cerdd Dant Oedran Uwchradd

Tlws Côr Aelwyd Caerdydd

Grŵp Llefaru Agored

Tlws Dafydd a Mairwen Roberts

Triawd / Pedwarawd Cerdd Dant

Tlws Selwyn a Neli Jones

Parti Gwerin Agored

Tlws Teulu’r Fedw

Unawd Cerdd Dant Blwyddyn 12 hyd at 21 oed

Tlws Yr Herald Gymraeg

Unawd Telyn Blwyddyn 7-11 (Uwchradd)

Tlws Ysgol Glanaethwy

Parti Gwerin Uwchradd

Dolenni allanol

• Papurau Gwyliau Cerdd Dant yn archif Llyfrgell Genedlaethol Cymru
• Gwefan swyddogol y Gymdeithas Cerdd Dant
• Lluniau o Ŵyl Cerdd Dant Trawsfynydd, 1957 lluniau ar wefan Casgliad y Werin
• @CerddDant Twitter Cymdeithas Cerdd Dant

Eginyn erthygl sydd uchod am Gymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.