Ioan
- Am bobl eraill yn dwyn yr enw Ioan, gweler Ioan (gwahaniaethu)
Yn y Testament Newydd mae Ioan neu Ioan Efenglydd neu Sant Ioan (fl. Ganrif 1af) yn un o ddeuddeg Apostol Crist ac un o'r pedwar efengylydd gyda Mathew, Marc a Luc. Roedd yn fab i Sebedeus a Salome, ac yn frawd i Iago. Dywedir ei fod ef a'r frawd yn bysgotwyr ar lan Môr Galilea pan alwyd hwy gan Iesu fel disgyblion.
| Ioan | |
|---|---|
 Miniatur o Ioan yn llyfr oriau Anna, Duges Llydaw (1503–8) gan Jean Bourdichon | |
| Ganwyd | 11  Bethsaida |
| Bu farw | c. 99 Effesus |
| Dinasyddiaeth | Rhufain hynafol |
| Galwedigaeth | pysgotwr, diwinydd, cyfrinydd, awdur |
| Swydd | Apostol |
| Dydd gŵyl | 27 Rhagfyr, 26 Rhagfyr |
| Tad | Sebedeus |
| Mam | Salome |
Yn ôl traddodiad bu farw yn Effesus yn Asia Leiaf. Ffurf arall ar ei enw yw Ieuan. Fe'i gelwir weithiau Sant Ioan o Batmos hefyd.
Credir mai Ioan yw awdur yr Efengyl yn ôl Ioan, un o'r pedwar efengyl synoptig a ysgrifennwyd tua diwedd y ganrif gyntaf. Tadogir arno dri Llythyr yn y Testament Newydd yn ogystal. Yn ôl traddodiad Ioan oedd awdur Datguddiad Ioan sy'n disgrifio Arwyddion Dydd y Farn; credir iddo gael ei gyfansoddi ar ynys Patmos.
|
