Y Pedwar Efengylydd

Yn y traddodiad Cristnogol y Pedwar Efengylydd yw Mathew, Marc, Luc a Ioan, awduron pedair efengyl y Testament Newydd yn y Beibl.

Symbolau'r pedwar Efengylydd yn y Llyfr Kells. Mae'r pedwar creadur adeiniog yn symbolau o: (clocwedd o chwith y brig) Mathew, Marc, Ioan a Luc.

Yn eiconograffiaeth Cristnogol y pedwar Efengylydd ceir y symbolau:

• Mathew fel dyn adeiniog
• Marc fel llew adeiniog
• Luc fel tarw adeiniog
• Ioan fel eryr

Un o'r enghreifftiau gorau o hyn yw'r darlun yn y Llyfr Kells (Folio 27v) a beintiwyd tua'r flwyddyn 1200.

• 

  Paentiad gan Jacob Jordaens o'r Pedwar Efengylydd; 1625–1630

• 

  Gwelir y pedwar creadur adeiniog o gwmpas Crist yn Eglwys Saint-Trophime, Arles (12g)

Gelwir y pedwar efengyl yn aml yn 'Efengylau Cyfolwg (neu 'Synoptig') gan eu bod yn cynnwys yr un storiau, ac yn aml yn yr un drefn.

Darluniau nodedig eraill

• Paentiadau
• 

  Rubens, 1614

• 

  Pier Francesco Sacchi, c. 1516

• 

  Abraham Bloemaert, ca. 1612-1615, Princeton University Art Museum

Paentiadau olew bychan a wnaed ar gyfer Anna, Duges Llydaw, Brenhines Ffrainc (1477–1514)

Mathew

Marc

Luc

Ioan