Liwcemia myeloid aciwt

Lewcemia myeloid aciwt (AML) yw math o gancr ar y llinell fyeloid yn y celloedd gwaed, ac yn nodweddiadol, achosa twf cyflym mewn celloedd anarferol sy'n cronni yn y mêr esgyrn a'r gwaed, ymyrra hwy a'r celloedd gwaed arferol. Gall symptomau gynnwys blinder, diffyg anadl, gwaedu hawdd a chleisio, yn ogystal â risg uwch o ddal heintiau eraill.[1] Yn achlysurol y mae'r cyflwr yn lledaenu i'r ymennydd, y croen, neu gymiau. Fel lewcemia aciwt, mae AML yn datblygu'n gyflym ac yn gyflwr angheuol os na chaiff ei drin mewn cyfnod o wythnosau neu fisoedd.

Liwcemia myeloid aciwt
Enghraifft o'r canlynoldosbarth o glefyd Edit this on Wikidata
Mathacute leukemia, myeloid leukemia, clefyd Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae'r ffactorau risg yn cynnwys ysmygu, rhaglen cemotherapi neu therapi ymbelydredd blaenorol, syndrom myelodysplastig, a datguddiad i'r cemegyn bensen. Mae mecanwaith sylfaenol yr afiechyd yn cynnwys disodli mêr esgyrn arferol gyda chelloedd lewcemia, sy'n arwain at ostyngiad mewn celloedd gwaed coch, platennau, a chelloedd gwaed gwyn arferol. Fel arfer, mae diagnosis yn seiliedig ar batrymau'r mêr esgyrn a phrofion gwaed penodol. Gall AML ymddangos mewn amrywiaeth o ffyrdd a cheir nifer o is-deipiau ynghlwm a'r afiechyd; ceir triniaethau a chanlyniadau'n amrywio felly.

Fel rheol, caiff AML ei drin yn gyntaf â rhaglen cemotherapi er mwyn arafu'r cyflwr. Yn ddiweddarach, y mae llawer o ddioddefwyr yn parhau i dderbyn cemotherapi, therapi ymbelydredd, neu drawsblaniad bôn-gelloedd. Y newidiadau genetig penodol o fewn y celloedd cancr sy'n penderfynu i raddau ar y cwrs therapi, yn ogystal â chyfnod byw disgwyliedig yr unigolyn. Mewn rhai achosion defnyddir arsenig triocsid fel triniaeth, a hynny lle mae'r cyflwr wedi ailymddangos a'r rhaglenni therapi arferol wedi eu gweithredu.

Effeithiodd AML ar tua miliwn o bobl yn fyd-eang yn 2015, gan arwain at 147,000 o farwolaethau. Fel arfer, effeithia ar oedolion hŷn. Y mae dynion yn fwy tebygol na menywod o ddatblygu'r cyflwr. Gellir gwella AML mewn 35% o achosion sydd o dan 60 oed a 10% o ddioddefwyr dros 60 mlwydd oed. I'r rheini sy'n hŷn ac yn methu ymdopi â rhaglen cemotherapi dwys, ceir cyfnod byw disgwyliedig o 5-10 mis.[2] Achosa oddeutu 1.8% o farwolaethau cancr yn yr Unol Daleithiau.

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Adult Acute Myeloid Leukemia Treatment". National Cancer Institute (yn Saesneg). 6 March 2017. Cyrchwyd 19 December 2017.
  2. Döhner, H; Weisdorf, DJ; Bloomfield, CD (17 September 2015). "Acute Myeloid Leukemia.". The New England Journal of Medicine 373 (12): 1136–52. doi:10.1056/NEJMra1406184. PMID 26376137.