Llywodraethiaeth Jeriwsalem

Llywodraethiaeth yn Awdurdod Palesteina

Mae Llywodraethiaeth Jerwsalem, Llywodraethiaeth Jeriwsalem neu Llywodraethiaeth al Quds (Arabeg: محافظة القدس Muḥāfaẓat al-Quds; Hebraeg: נפת אל-קודס), yn un o 16 Llywodraethiaethau Palestina ac wedi'i lleoli yn rhan ganolog y Lan Orllewinol. Mae gan y Llywodraethiaeth ddau isranbarth: Jerwsalem J1, sy'n cynnwys yr ardaloedd yn y diriogaeth a reolir gan fwrdeistref Jerwsalem Israel (Dwyrain Jerwsalem), a Jerwsalem J2, sy'n cynnwys y rhannau sy'n weddill o Lywodraethiaeth Jerwsalem.[1] Prifddinas ardal y Llywodraethiaeth yw Dwyrain Jerwsalem (al-Quds).

Llywodraethiaeth Jeriwsalem
Enghraifft o'r canlynolllywodraethiaethau Palesteina Edit this on Wikidata
Label brodorolمحافظة القدس Edit this on Wikidata
GwladBaner Palesteina Palesteina
Map
Enw brodorolمحافظة القدس Edit this on Wikidata
GwladwriaethGwladwriaeth Palesteina Edit this on Wikidata
Rhanbarthy Lan Orllewinol Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Cyfanswm arwynebedd tir y llywodraethiaeth yw 344 km2. Yn ôl Swyddfa Ystadegau Ganolog Palestina, roedd gan y llywodraethiaeth boblogaeth o 429,500 o drigolion yn 2005, gan gyfrif am 10.5% o Balesteiniaid sy'n byw yn nhiriogaethau Palestina.[2]

Demograffeg golygu

 
Llywodraethiaeth Jeriwsalem yn Awdurdod Palesteina
 
Ffin Bwrdeisterf Dwyrain Jeriswalem gyda threflannau J1 mewn gwyrdd golau

Mae'r boblogaeth yn ifanc iawn ar gyfartaledd ac mae tua 35.9 y cant yn iau na 15 oed, a dim ond 3.9 y cant sydd dros 65 oed. Yn 2017, yn ôl cyfrifiad, roedd 97.7 y cant o'r boblogaeth yn Fwslim a 2.2 y cant yn Gristnogion. Ni chynhwyswyd preswylwyr aneddiadau Iddewig. Roedd 61.2 y cant o gyfanswm y boblogaeth yn ffoaduriaid neu'n bobl wedi'u dadleoli yn yr un flwyddyn.

Newid Poblogaeth
Cyfrifiad Trigolion[3]
1997 328.601
2007 363.649
2017 435.753

Rhaniad Gweinyddol yn ôl isranbarth golygu

Rhennir Llywodraethiaeth Quds yn yr isranbarthau "Jerwsalem J1" a "Jerwsalem J2". Mae Jerwsalem J1 yn cynnwys y rhannau o'r Lan Orllewinol a atodwyd gan Israel ym 1980 ac a gafodd eu cynnwys ym mwrdeistref Israel Jerwsalem. Cyfeirir at Jerwsalem J1 fel arfer fel Dwyrain Jerwsalem. Mae Jerwsalem J2 yn cynnwys y rhannau o'r Llywodraethiaeth nad ydyn nhw wedi'u cynnwys yn J1.[1]

Jerwsalem J1: Al-Isawiya, Al-Quds (Hen Ddinas), Ash-Shayyah, As-Sawahira Al-Gharbiya, As-Suwwana, At-Tur, Ath-Thuri, Bab As-Sahira, Beit Hanina, Beit Safafa, Jabal Al-Mukabbir, Kufr A'qab, Ras Al-Amud, Sharafat, Sheikh Jarrah, Shu'fat, Gwersyll Ffoaduriaid Shu'fat, Silwan, Sur Baher, Umm Tuba, Wadi Al-Joz

Jerwsalem J2: Abu Dis, Al-Eizariya, Al-Jib, Al-Judeira, Al-Qubeiba, Al-Ram, As-Sawahira ash-Sharqiya, 'Anata, An-Nabi Samwil, Ash-Sheikh Sa'd, Az- Za'eem, Beit Anan, Beit Hanina al-Balad, Beit Ijza, Beit Iksa, Beit Surik, Biddu, Beit Duqqu, Bir Nabala, Dahiat Al-Bareed, Hizma, Jaba ', Khirbet Umm Al-Lahem, Mikhmas, Qalandya, Gwersyll Ffoaduriaid Qalandya, Qatanna, Rafat, cymuned Bedouin Al-Khan Al-Ahmar [amheus - trafodwch], cymuned Bedouin Jaba ', cymunedau Bedouin eraill (gweler pentref Arabaidd Bedouin' Arab al-Jahalin).

Dinasoedd golygu

 
Ehangodd Jerwsalem â ffin ddinesig Israel ar yr ardal sydd wedi'i hatodi, 1967

Cynghorau Pentref golygu

Cymdogaethau Dwyrain Jerwsalem golygu

Gwleidyddiaeth golygu

Ar ôl Rhyfel Arabaidd-Israel 1948, rhannwyd Jerwsalem. Daeth Gorllewin Jerwsalem o dan lywodraeth Israel a rheolwyd Dwyrain Jerwsalem, gan gynnwys yr Hen Ddinas, gan Wlad yr Iorddonen tan 1967. Yn Rhyfel Chwe Diwrnod 1967, meddiannodd Israel y Lan Orllewinol ac uno dwy ran y ddinas. Ymgorfforwyd Dwyrain Jerwsalem, ynghyd â rhannau eraill o'r Lan Orllewinol a Gorllewin Jerwsalem, mewn un bwrdeistref. Fodd bynnag, yn ôl cytundeb rhwng y PLO ac Israel, caniateir i drigolion Palestina Dwyrain Jerwsalem sy'n dymuno cymryd rhan yn yr etholiadau Awdurdod Palesteina, a gall y rhai sydd wedi derbyn dinasyddiaeth Israel bleidleisio yn yr etholiadau ar gyfer y Knesset hefyd.

Oriel golygu

Dolenni golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. 1.0 1.1 Israeli Settlements in Palestine—Annual Statistical Report 2012, Concepts and Definitions, pp. [22]-[23]. Palestinian Central Bureau of Statistics, August 2013
  2. Jerusalem Bulletin English.pdf Archifwyd 2007-09-27 yn y Peiriant Wayback.
  3. Nodyn:Internetquelle
  Eginyn erthygl sydd uchod am Balesteina. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato