Moel Tryfan

bryn (429m) yng Ngwynedd

Mynydd bychan yn Eryri ger pentrefi Rhosgadfan, Y Fron a Betws Garmon yng ngogledd Gwynedd yw Moel Tryfan (1400' / 427 m). Ni ddylid ei gymysgu a'r mynydd adnabyddus Tryfan, ger Llyn Ogwen (cyfeirir at y mynydd hwnnw mewn ambell hen lyfr fel "Moel Tryfan").

Moel Tryfan
Mathcopa, bryn Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirGwynedd Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr429 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.0823°N 4.2185°W Edit this on Wikidata
Cod OSSH5153256195 Edit this on Wikidata
Manylion
Amlygrwydd102.6 metr Edit this on Wikidata
Rhiant gopaMynyddfor Edit this on Wikidata
Cadwyn fynyddEryri Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethSafle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig Edit this on Wikidata
Manylion

Gellid ystyried Moel Tryfan fel parhad gorllewinol o'r Mynydd Mawr, a wahanir oddi wrtho gan fwlch llydan. Ar lethrau deheuol a dwyreiniol y mynydd ceir olion sylweddol o'r chwareli llechi a fu mor brysur yno yn y gorffennol, yn cynnwys Chwarel Moel Tryfan a Chwarel Alexandra (Cors y Bryniau).

Enwogion

golygu

Mae Kate Roberts yn sôn am y mynydd a'r ardal yn ei chyfrol hunangofiannol Y Lôn Wen.

Cafodd yr awdur Dic Tryfan ei lysenw o'r mynydd.

Aeth Charles Darwin i fyny Moel Tryfan yn 1842. Mewn llythyr i J.D. Hooker, 25 Awst 1863, soniodd Darwin bod y daeraregwr arloesol Charles Lyell wedi dod o hyd i "Trimmers Arctic shells on Moel Tryfan". Adroddodd Joshua Trimmer iddo ddarganfod darnau maluriedig o molwsgiaid morol ar Moel Tryfan. Dadleuodd bod eu presenoldeb yn dangos iddynt gael eu dyddodi pan fu copa Moel Tryfan tan ddŵr y môr (Trimmer 1831). Er i Darwin wneud gwaith maes ar y foel hon yn 1842, ni chanfu'r cyfryw folwsciaid[1]

Gweler hefyd

golygu

Dolennau allanol

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. Ancient glaciers of Caernarvonshire', pp. 184--5 (Collected papers 1: 167)
  Eginyn erthygl sydd uchod am Wynedd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato