Afon Orinoco
(Ailgyfeiriad o Orinoco)
Afon yn Ne America yw afon Orinoco. Gyda hyd o 2,140 km, mae'n un o afonydd hwyaf y cyfandir. Mae tua thri chwarter o'i hyd yn Feneswela a'r chwarter arall yn Colombia.
Math | afon |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Gwlad | Feneswela, Colombia |
Cyfesurynnau | 8.56°N 60.5°W, 2.318°N 63.3617°W |
Aber | Delta Amacuro |
Llednentydd | Afon Ventuari, Afon Caura, Afon Caroní, Afon Meta, Afon Guaviare, Afon Apure, Afon Arauca, Afon Vichada, Afon Capanaparo, Afon Tomo, Afon Cinaruco, Afon Atabapo, Afon Parguaza, Afon Aro, Afon Cuchivero, Afon Cunucunuma, Afon Ocamo, Afon Manaviche, Afon Mavaca, Afon Padamo, Afon Suapure, Iyagüey River, Río Iguapo, Jenita River, Putaco River, Afon Sipapo, Río Ugueto, Yagua River |
Dalgylch | 989,000 cilometr sgwâr |
Hyd | 2,140 cilometr |
Arllwysiad | 30,000 metr ciwbic yr eiliad |
Ceir tarddiad yr Orinoco ger Parima, gerllaw'r ffin rhwng Feneswela a Brasil. Llifa tua'r gofgledd i aberu yng yr Iwerydd. Dangosir yr Orinoco ar fap o 1529, ond dim ond yn y 18g y bu fforwyr yn teithio ar hyd yr afon, yn eu plith José Solano, Alexander von Humboldt ac Aimé Bonpland. Dim ond yn 1951 y cafwyd hyd i'w tharddle.
Un nodwedd anghyffredin yw fod yr Orinoco'n ymrannu'n ddau ran, un rhan, y Brazo Casiquiare, yn llifo i'r Río Negro, ac oddi yno i afon Amazonas pan fo lefel y dŵr yn uchel.