Fframwaith esgyrnog neu gartilagaidd pen y fertebratau ydy penglog, a hwnnw'n rhoi ffurf ac amddiffyniad i'r pen. Yn ogystal ag amddiffyn yr ymennydd yn y pen rhag niwed mae siâp y benglog yn pennu pellter y llygaid oddi wrth ei gilydd ac yn lleoli'r clustiau yn y fath fodd fel y gall y clyw farnu cyfeiriad a phellter sŵn.

Penglog
Enghraifft o'r canlynolisraniad organeb, dosbarth o endidau anatomegol Edit this on Wikidata
Mathstructure with developmental contribution from neural crest, endid anatomegol arbennig, subdivision of skeletal system Edit this on Wikidata
Rhan oaxial skeleton Edit this on Wikidata
Cysylltir gydacervical spine Edit this on Wikidata
Yn cynnwyscraniwm, mandibl dynol, niwrocraniwm, facial skeleton, calvaria, base of skull, parietal bone Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae dwy ran iddi sef y creuan (craniwm) ac asgwrn yr ên (genogl, mandibl). Creuanogion yw'r cordogion hynny sydd â chreuan ac fe'i defnyddir fel cyfystyr am ‘fertebratau’ mewn rhai trefnau dosbarthu. Ymhellach isrannir y creuan yn badell yr ymennydd (niwrocraniwm) ac yn sgerbwd yr wyneb (fiscerocraniwm) sy'n cynnwys cwpanau esgyrnog yr organau synhwyro.

Eginyn erthygl sydd uchod am anatomeg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.