Asgwrn
Mae asgwrn yn feinwe gyswllt ddwys galcheiddiedig fandyllog a lled-anhyblyg sy'n ffurfio'r rhan fwyaf o sgerbwd mewnol fertebratau. Mae'n hen air Celtaidd; fe'i ceir yn ysgrifenedig yn Gymraeg am y tro cyntaf oddeutu'r 12ed ganrif yn Llyfr Du yr Waun. Eu diben yw cynorthwyo'r corff i symud, ei gynnal ac amddiffyn yr organau mewnol. Mae hefyd yn gyfrifol am gynhyrchu celloedd amrywiol y gwaed ac am storio mwynau. Mae 'na esgyrn o siapau amrywiol hefyd ac fe'i gwneir i fod yn du hwnt o ysgafn, ond eto'n gryf.
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | dosbarth o strwythurau anatomegol, dosbarth o endidau anatomegol  |
|---|---|
| Math | organ anifail, cynnyrch anifeiliaid, endid anatomegol arbennig |
| Rhan o | sgerbwd |
| Yn cynnwys | asgwrn hir, short bone, asgwrn fflat, asgwrn afreolaidd, sesamoid bone, pneumatized bone, membranous bone, endochondral bone, accessory bone |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Un o'r meinweoedd sy'n creu'r asgwrn yw'r 'meinwe'r asgwrn' sy'n rhoi iddo'r priodwedd arbennig o gryfder oherwydd ffurf crwybr gwenyn sydd iddynt (ffurf chweonglog tri dimensiwn). Y mathau eraill o feinwe y gellir ei ganfod yn yr asgwrn yw'r mêr, yr endostëwm, y periostëwm, y nerfau, y pibellau gwaed a'r cartilag. Mae 206 asgwrn gwahanol yn y sgerbwd oedolyn a 270 mewn babi.
