Plinius yr Ieuengaf
Awdur, cyfreithiwr ac athronydd Rhufeinig oedd Gaius neu Caius Plinius Caecilius Secundus, ganwyd fel Gaius neu Caius Plinius Caecilius (61/63 - tua 113), mwy adnabyddus fel Plinius yr Ieuengaf.
| Plinius yr Ieuengaf | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | c. 61  Como |
| Bu farw | c. 113 Bithynia et Pontus |
| Man preswyl | Villa Commedia, Lierna, Llyn Como |
| Dinasyddiaeth | Rhufain hynafol |
| Galwedigaeth | llenor, gwleidydd, bardd, cyfreithiwr, hanesydd, person milwrol, swyddog, cyfreithegwr, gwas sifil |
| Swydd | seneddwr Rhufeinig, decemvir stlitibus iudicandis, tribunus militum laticlavius legionis III Gallicae, sevir turmae equitum Romanorum, quaestor Augusti, tribune of the plebs, Praetor, praefectus aerarii militaris, praefectus aerarii Saturni, consul suffectus, curator alvei Tiberis et riparum et cloacarum Urbis, legatus Augusti pro praetore Ponti et Bithyniae |
| Adnabyddus am | Epistulae by Pliny the Younger |
| Tad | Unknown, Plinius yr Hynaf |
| Mam | Plinia Marcella |
| Priod | llysferch Veccius Proculus, merch Pompeia Celerina, Calpurnia |
| Perthnasau | Plinius yr Hynaf |
Ganed ef yn Como yng ngogledd yr Eidal. Roedd yn nai ar ochr ei fam i Plinius yr Hynaf. Bu farw ei dad pan oedd yn ieuanc, a rhoddwyd ef dan ofal Lucius Verginius Rufus. Teithiodd i Rufain, lle bu'n dysgu rhethreg oddi wrth Quintilian a Nicetes Sacerdos o Smyrna. Pan fu farw ei ewythr, Plinius yr Hynaf, yn ystod ffrwydrad Vesuvius yn 79, gadawodd ei stad i Plinius yr Ieuengaf yn ei ewyllys.
Daliodd Plinius nifer o swyddi pwysig; daeth yn gyfaill i'r hanesydd Tacitus a bu Suetonius yn gweithio iddo. Priododd dair gwaith. Credir iddo farw'n sydyn yn Bithynia-Pontus, tua 112 neu 113, pan oedd yn legatus Augusti yno.
Gweithiau
golyguDywedir i Plinius ddechrau ysgrifennu yn bedair ar ddeg oed, pan ysgrifennodd drasiedi mewn Groeg. Y corff mwyaf o'i waith i oroesi yw'r "Llythyrau" (Epistulae), wedi ei cyfeirio at ffrindiau. Mewn dau lythyr enwog mae'n disgrifio ffrwydrad Feswfiws a marwolaeth ei ewythr, Plinius yr Hynaf. Mewn llythyr arall mae'n gofyn i'r ymerawdwr Trajan am gyngor sut i ddelio a'r Cristionogion.