Priapws o Hostafrancs

Mae'r Priapws o Hostafrancs yn gerflun Rhufeinig o Priapws dyddiedig i'r Ail neu'r Drydedd ganrif OC, a ddarganfuwyd yng nghymdogaeth Hostafrancs, un o faestrefi Barcelona yng Nghatalwnia. Caiff heddiw ei arddangos yn Amgueddfa Archeoleg Catalwnia.

Priapws o Hostafrancs

Enghraifft o'r canlynol	cerflun
Deunydd	tywodfaen
Gwlad	Catalwnia
Dechrau/Sefydlu	2 g
Lleoliad	Barcelona

Disgrifiad

Mae'r cerflun wedi'i gerfio mewn tywodfaen o Montjuïc ar ddiwedd yr 2g neu ddechrau'r 3g a hynny mewn gweithdai lleol ym Marcelona. Nid yw o ansawdd gwych, ond fe'i cedwir mewn cyflwr derbyniol, er bod y pen ar goll. Mae'n darlunio Priapws, sef un o dduwiau natur a ffrwythlondeb planhigion ac anifeiliaid ym mytholeg Glasurol, yn codi ei wisg i ddatgelu pidyn anferthol, tra gyda phlygiadau ei ddillad casgledig mae'n cario ffrwythau a blodau fel symbolau o ffrwythlondeb. Mae'r cerflun yn fwy na 2 fetr o uchder ac mae ganddo orffeniad llyfn ar y cefn, felly mae'n debyg y byddai wedi'i gysylltu â theml neu wrth fynedfa gardd fila urddasol.

Roedd Priapus yn dduw ffrwythlondeb o darddiad Groegaidd, a gynrychiolir gan ddyn ifanc gyda chodiad, a oedd hefyd yn cael ei addoli gan y Rhufeiniaid. Roedd yn symbol o ffrwythlondeb a hefyd yn amddiffyn gerddi, felly fe'i gosodwyd wrth fynedfeydd perllannau a gerddi.

Hanes

Fe'i darganfuwyd yng Ngorffennaf 1848 mewn gwaith ffordd ger y Creu Coberta, yng nghymdogaeth Hostafrancs, a groeswyd yn oes y Rhufeiniaid gan gangen o'r Via Augusta gan ffordd y Bordeta. Rhoddodd perchennog y tir, Pau Foxart, y cerflun i Gyngor Dinas Barcelona trwy Academi'r Celfyddydau Cain.

Wedi cyfnod mewn ambell warws, cyrhaeddodd y cerflun Amgueddfa Archaeoleg Catalwnia. Arddangoswyd y cerflun o'r diwedd ym 1986, fel rhan o arddangosfa El Museu Secret ac mae wedi bod yn rhan o'r arddangosfa barhaol ers hynny.