Prifysgol Caerwysg
Prifysgol yng Nghaerwysg, Dyfnaint, De-orllewin Lloegr, ydy Prifysgol Caerwysg (Saesneg: University of Exeter). Lleolir y rhan fwyaf o'i gweithgareddau yn ninas Caerwysg, lle mae'n brif sefydliad addysg uwch yr ardal. Mae'n aelod o'r 'Grŵp 1994', sef rhwydwaith o brifysgolion yng ngwledydd Prydain a gogledd Iwerddon sy'n gwneud ymchwil dwys.
 | |
| Math | prifysgol ymchwil gyhoeddus, sefydliad addysg uwch, cyhoeddwr mynediad agored, sefydliad addysgol  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Streatham Campus, University of Exeter, Cornwall Campus, St Luke's Campus |
| Sir | Dinas Caerwysg |
| Gwlad |  Lloegr |
| Cyfesurynnau | 50.7361°N 3.535°W |
| Cod post | EX4 4QJ |
 | |
| Prifysgol Caerwysg | |
|---|---|
| University of Exeter | |
| |
| Arfbais Prifysgol Caerwysg | |
| Arwyddair | Lucem sequimur |
| Arwyddair yn Gymraeg | Dilynwn y goleuni |
| Sefydlwyd | 1955 - siarter brenhinol (1922 - Coleg Prifysgol) |
| Math | Cyhoeddus |
| Gwaddol | £29.1 miliwn[1] |
| Canghellor | Floella Benjamin OBE, DLitt (Hon) |
| Is-lywydd | Professor Steve Smith |
| Is-ganghellor | Sir Steve Smith |
| Pennaeth | Elizabeth II, brenhines y Deyrnas Unedig ex officio |
| Myfyrwyr | 17,950 (2010/11)[2] |
| Israddedigion | 13,335 (2010/11)[2] |
| Ôlraddedigion | 4,615 (2010/11)[2] |
| Lleoliad | Caerwysg, Dyfnaint Tremough, Cernyw, Lloegr
|
| Campws | Streatham - 350 acer[3] Tremough - 70 acer[4] |
| Cyn-enwau | Coleg Prifysgol Caerwysg |
| Lliwiau | Gwyrdd a gwyn |
| Tadogaethau | 1994 Group Association of Commonwealth Universities |
| |
| Gwefan | http://www.exeter.ac.uk |
Mae gan Brifysgol Caerwysg dri champws, sef: Streatham, St Luke's yng Nghaerwysg, a Tremough yng Nghernyw. Caiff campws Tremough ei gynnal ar y cyd gyda Coleg Prifysgol Falmouth dan fenter Combined Universities in Cornwall (CUC).
Arfbais golygu
Mae arfbais y brifysgol yn symbol o gysylltiadau hanesyddol y brifysgol gyda'i lleoliad. Daw'r castell aur trionglog gyda'i thri thŵr o arfbais Caerwysg, a chredir iddi gynyrchioli Castell Rougemont fel yr awgryma'r cefndir coch. Daw'r 15 Besant aur o amgylch ymyl yr arfbais o arfbais Cernyw, tra daw'r groes werdd ar y cefndir gwyn o arfbais Cyngor Dinas Plymouth. Symbol o addysg yw'r llyfr gydag ymylon aur a'r arwyddair Lladin "lucem sequimur" ("dilynwn y goleuni").
Hanes golygu
Dechreuodd addysg brifysgol yng Nghaerwysg ym 1922, pan drowyd Coleg Goffa Brenhinol Albert yn Goleg Prifysgol De-orllewin Lloegr (University College of the South West of England), a chafodd y coleg ei gynnwys ar restr yr athrofeydd a oedd yn gymwys i dderbyn arian gan y Pwyllgor Grantiau Prifysgol. Sefydlwyd y coleg fel athrofa diriogaethol, gan wneud addysg prifysgol ar gael yn weddol leol ar gyfer myfyrwyr o Ddyfnaint, Cernyw, Dorset a Gwlad yr Haf. Fel y bu'r arfer ar gyfer athrofeydd prifysgol newydd yn ne Lloegr yn y 19feg ganrif hwyr a'r 20g, roedd y brifysgol yn paratori myfyrwyr ar gyfer graddau allanol Prifysgol Llundain. Pan dyfodd y brifysgol ymhellach yn ystod yr 1930au, enillodd fwy o hunanreolaeth, ond cafodd ei hannibynniaeth lwyr ei ohirio gan ddyfodiad yr Ail Ryfel Byd. Derbyniodd y brifysgol ei siarter frenhinol, gan ddod yn brifysgol annibynnol (Prifysgol Caerwysg) ym mis Rhagfyr 1955. Yn y cyfnod wedi'r rhyfel, daeth Prifysgol Caerwysg yn athrofa cenedlaethol, mewn modd tebyg i nifer o brifysgolion eraill y Deyrnas Unedig, gan ddenu myfyrwyr ledled de Prydain. Fel prifysgol sy'n gwneud ymchwil dwys, mae erbyn hyn yn denu nifer fawr o ddigyblion o dramor. Ond, mae gweithgareddau lleol yn parhau, er enghraifft drwy addysgu allfurol yn Nyfnaint a Chernyw, a sefydliad Athrofa Astudiaethau Cernyweg yn Truro.
Cangellorion golygu
| 1955–1972 | Mary Cavendish, Duges Dyfnaint |
| 1972–1981 | Is-iarll Amory of Tiverton KG, PC, GCMG, TD, DL |
| 1982–1998 | Syr Rex Richards MA, DPhil, DSc, FRS, FRSC, Hon DSc |
| 1998–2005 | Arglwydd Alexander o Weedon, QC, FRSA, Hon. LLD |
| 2006– | Floella Benjamin, OBE, DLitt (Hon) |
Is-gangellorion golygu
| 1954–1966 | Syr James Cook |
| 1966–1972 | Syr John Llewellyn |
| 1973–1984 | Yr athro Harry Kay |
| 1984–1994 | Syr David Harrison |
| 1994–2002 | Syr Geoffrey Holland |
| 2002– | Yr athro Steve Smith |
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "Financial Statements for the Year to 31 July 2013" (PDF). University of Exeter. t. 30. Cyrchwyd 2014-04-09.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Annual Report 2010" (PDF). University of Exeter. Cyrchwyd 26 March 2012.
- ↑ The University of Exeter - Hospitality Services - Visitors - Events. Prifysgol Caerwysg. Adalwyd ar 31 Ionawr 2007.
- ↑ "About the University of Exeter, Cornwall Campus". Unknown parameter
|dyddiadcyrchiad=ignored (help); Unknown parameter|cyhoeddwr=ignored (help)