Plymouth

Dinas, porthladd ac awdurdod unedol yn Nyfnaint, De-orllewin Lloegr, yw Plymouth (Cymraeg: Aberplym). Fe'i lleolir ar Plymouth Sound rhwng aberoedd Afon Tamar ac Afon Plym. Oherwydd ei lleoliad mae yn borthladd o bwys ers canrifoedd, yn enwedig yn nhermau milwrol. Fe'i gweinyddir fel awdurdod unedol y tu allan i awdurdod Cyngor Sir Dyfnaint.

Plymouth

Math	dinas, dinas fawr
Ardal weinyddol	Dinas Plymouth
Poblogaeth	267,918
Gefeilldref/i	Brest, Gdynia, Donostia, Plymouth, Novorossiysk, Sekondi-Takoradi
Daearyddiaeth
Sir	Dyfnaint (Sir seremonïol)
Gwlad	Lloegr
Arwynebedd	79.29 km²
Gerllaw	Afon Tamar
Cyfesurynnau	50.371389°N 4.142222°W
Cod OS	SX477544
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan ardal adeiledig Plymouth boblogaeth o 234,982.

Mae gwasanaeth fferi Brittany Ferries yn cysylltu Plymouth â Rosko yn Llydaw, ac mae hefyd wasanaeth fferi i Santander yn Sbaen.

Hanes

Yn ôl traddodiad roedd Syr Francis Drake yn chwarae bowls yma wrth i Armada Sbaen nesáu. Hwyliodd Tadau'r Pererin o Plymouth ar y llong hwylio Mayflower yn 1620. Yn y 18g roedd yn ganolfan gwaith porslen o bwys.

Adeiladau a chofadeiladau

• Adeilad Roland Levinsky (Prifysgol Plymouth)
• Pont Tamar
• Royal Citadel
• Tŵr Smeaton
• Ty Prysten
• Ty Saltram

Enwogion

• Syr John Hawkins (1532-1595), morwr
• Syr Joshua Reynolds (1723-1792), arlunydd
• Michael Foot (1913-2010), gwleidydd a newyddiadurwr
• Syr Donald Sinden (1923–2014), actor
• John Inverdale (g. 1957), cyflwynydd radio a theledu
• Douglas Hodge (g. 1960), actor

Gefeilldrefi

Gefeilldrefi Plymouth:

• Brest, Llydaw (ers 1963)
• Gdynia, Gwlad Pwyl (ers 1976)
• Novorossiysk, Rwsia (ers 1990)
• Donostia, Gwlad y Basg (ers 1990)
• Plymouth, Massachusetts, UDA (ers 2001)

Mae gan Plymouth gysylltiad gyda:

• Sekondi-Takoradi, Ghana

Gweler hefyd

• Rhestr enwau Cymraeg ar drefi a llefydd eraill yn Lloegr

Dinasoedd a threfi Dyfnaint

Dinasoedd
Caerwysg · Plymouth
Trefi
Ashburton · Axminster · Bampton · Barnstaple · Bideford · Bovey Tracey · Bradninch · Brixham · Buckfastleigh · Budleigh Salterton · Colyton, Dyfnaint · Cranbrook · Crediton · Cullompton · Chagford · Chudleigh · Chulmleigh · Darmouth · Dawlish · Exmouth · Great Torrington · Hartland · Hatherleigh · Holsworthy · Honiton · Ilfracombe · Ivybridge · Kingsbridge · Kingsteignton · Lynton · Modbury · Moretonhampstead · Newton Abbot · North Tawton · Northam · Okehampton · Ottery St Mary · Paignton · Plympton · Salcombe · Seaton · Sherford · Sidmouth · South Molton · Tavistock · Teignmouth · Tiverton · Topsham · Torquay · Totnes

Eginyn erthygl sydd uchod am Ddyfnaint. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.