Prifysgol Gwlad yr Iâ

prifysgol

Mae Prifysgol Gwlad yr Iâ (Islandeg: Háskóli Íslands) yn brifysgol gyhoeddus yng Ngwlad yr Iâ a sefydlwyd ym 1911 ac sydd wedi'i lleoli yn bennaf yn y brifddinas, Reykjavik. Y brifysgol yw'r sefydliad addysg uwch hynaf a fwyaf yng Ngwlad yr Iâ. Heddiw, mae Prifysgol Gwlad yr Iâ yn cynnal bron i 14,000 o fyfyrwyr mewn 25 cyfadran. Mae'n aelod o rwydwaith rhyng-brifysgol Utrecht.

Prifysgol Gwlad yr Iâ
Mathprifysgol gyhoeddus, cyhoeddwr mynediad agored Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1911 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
GwladBaner Gwlad yr Iâ Gwlad yr Iâ
Cyfesurynnau64.1406°N 21.9494°W Edit this on Wikidata
Map
Sefydlwydwyd ganAlþingi Edit this on Wikidata
Prifysgol Gwlad yr Iâ, 2009

Mae'r prif gampws wedi'i leoli ar stryd Suðurgata, yng nghanol Reykjavik. Ond mae campysau eraill wedi'u lleoli yn y tu mewn, fel Laugarvatn, sy'n ymroddedig i chwaraeon.

 
Y Senedd-dŷ, Alþingishúsið, lleoliad gyntaf y Brifysgol

Sefydlwyd Prifysgol Gwlad yr Iâ gan senedd y wlad, yr Althing, ar 17 Mehefin 1911, gan uno tri sefydliad addysg uwch a fodolai eisoes; Prestaskólinn, Læknaskólinn a Lagaskólinn, yn y drefn honno; yn addysgu diwinyddiaeth, meddygaeth a'r gyfraith. Yn wreiddiol, dim ond tair cyfadran oedd gan y brifysgol yn cyfateb i'r tair dysgeidiaeth wreiddiol, ac roedd yn cynnwys 45 o fyfyrwyr (gan gynnwys un ferch yn unig).

Chwaraeodd y brifysgol ran bwysig yn y gwaith o adeiladu gwladwriaeth Gwlad yr Iâ ac fe'i hystyriwyd gan Icelanders fel cam pwysig tuag at annibyniaeth lawn.[1] Mae'r galw am brifysgol genedlaethol yng Ngwlad yr Iâ yn ymestyn mor bell yn ôl â sesiwn gyntaf cynulliad etholedig Althingi ym 1845.[1] Deisebodd arweinwyr cenedlaethol Gwlad yr Iâ Denmarc ar y pryd i greu "ysgol genedlaethol" i gyflawni cynnydd diwylliannol a materol, ond hefyd i sicrhau bod yr addysg a gafwyd gan Icelanders yn ddigon cenedlaethol ei chymeriad.[1]

Yn ystod y 29 mlynedd ers ei greu, roedd y brifysgol wedi'i lleoli yn y Senedd-dŷ (Alþingishúsið), yng nghanol Reykjavik. Yn 1933, awdurdododd y senedd y brifysgol i greu loteri o'r enw Happdrætti Háskólans, i ariannu adeiladu adeiladau'r campws yn y dyfodol, ac adeiladwyd y prif adeilad ym 1940, yng nghanol y campws presennol.

Cynhaliwyd ailstrwythuro mawr yn y brifysgol yn 2008. Fe'i rhannwyd yn bum ysgol wahanol: yr ysgol addysg, yr ysgol peirianneg a gwyddorau naturiol, yr ysgol y gwyddorau iechyd, Ysgol y Dyniaethau ac Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol, pob un wedi'i rhannu'n sawl cyfadran.

Y Campws

golygu

Adeiladau Dysgu

golygu

Mae'r prif gampws wedi'i leoli yng nghyffiniau agos Llyn Tjörnin, i'r de-orllewin o ganol Reykjavik. Mae'n cynnwys tua 10 hectar i gyd.[2] Mae'n cynnwys tua 30 o adeiladau, ac adeiladwyd yr hynaf ohonynt, Gamli Garður, ym 1934. Mae'r prif adeilad, o'r enw Aðalbygging, a adeiladwyd ym 1940, yn edrych dros lawnt hanner cylch gyda cherflun Sæmundr Sigfússon yn y canol. Yn 2007, pan agorodd yr adeilad newydd, Háskólatorg, agorodd y rhan fwyaf o'r gwasanaethau gweinyddol, a osodwyd o'r blaen yn y prif adeilad, yno. Weithiau cynhelir rhai cyrsiau yn sinema'r brifysgol, Háskólabíó, i'r gogledd o'r campws. Mae yna hefyd gampfa, tai myfyrwyr a sefydliadau ymchwil bach ar y campws. Dim ond y Gyfadran Chwaraeon, Gwyddorau Hamdden ac Addysg Gymdeithasol sydd wedi'i lleoli y tu allan i Reykjavik, ym mwrdeistref Laugarvatn.

Llyfrgell

golygu

Ym 1994, unodd llyfrgell y brifysgol, a grëwyd ym 1949, â Llyfrgell Genedlaethol Gwlad yr Iâ (Landsbókasafn Íslands), a grëwyd ym 1818, i ffurfio llyfrgell fwy, Llyfrgell Genedlaethol a Phrifysgol Iceland (Gwlad yr Iâ: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn), y mae ei brif adeilad yn agos at y campws.

Ysbyty

golygu

Mae cysylltiad cryf rhwng addysg ac ymchwil yn y maes iechyd ac Ysbyty'r Brifysgol (Landspítali) yn Reykjavik. At hynny, mae cyfleusterau'r ysgol gwyddorau iechyd wedi'u lleoli yn adeiladau'r ysbyty.

Ysgolion a chyfadrannau

golygu

Mae Prifysgol Gwlad yr Iâ wedi'i rhannu'n bum ysgol, sydd wedi'i rhannu'n sawl cyfadran, sy'n rhifo 25. Cyn 2008, dim ond 11 cyfadran a rannwyd yn adrannau. Yr ysgol fwyaf yw'r ysgol Gwyddorau Cymdeithasol, gyda bron i 4,700 o fyfyrwyr, tra bod gan y pedair ysgol arall tua hanner y myfyrwyr.[3]

Mae ysgolion a cholegau Prifysgol Gwlad yr Iâ fel a ganlyn:

Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol
Ysgol Gwyddorau Iechyd
Ysgol Gwyddorau Dynol
Ysgol Gwyddorau Addysg
Ysgol Gwyddorau Naturiol

Safle Rynglwadol

golygu

Yn 2011, nododd gyhoeddiad y Times Higher Education fod Prifysgol Gwlad yr Iâ rhwng y 276fed a'r 300fed lle yn rhengoedd prifysgolion y byd.[4] Yn 2012, enillodd Prifysgol Gwlad yr Iâ 25 o leoedd, rhwng 251ain a 275ain le.[5]

Bywyd myfyrwyr

golygu

Ariannu astudiaethau

golygu

Gan fod Prifysgol Gwlad yr Iâ yn brifysgol gyhoeddus ac yn derbyn cefnogaeth gan y llywodraeth, nid oes ffioedd, ar wahân i ffioedd cofrestru, o ISK 60,000 (tua €380).

Gwasanaethau Myfyrwyr

golygu
 
Háskólatorg, un o adeiladau'r brifysgol

Y Cyngor Myfyrwyr yw cynrychiolydd swyddogol y rhai sy'n astudio yn y brifysgol. Mae'n delio â phob math o broblemau gyda'r awdurdodau, boed yn fewnol neu'n allanol i Brifysgol Gwlad yr Iâ. Bob blwyddyn cynhelir etholiadau, a dechreuodd llawer o wleidyddion Gwlad yr Iâ eu gyrfaoedd fel aelodau bwrdd.

Mae bron i 60 o gymdeithasau myfyrwyr yn y brifysgol. Mae pob cymdeithas yn cynnwys myfyrwyr sy'n cael eu dwyn ynghyd gan ganolfan diddordeb gyffredin. Mae gan rai myfyrwyr ôl-raddedig yn eu pwnc eu cymdeithasau eu hunain. Pwrpas y cymdeithasau hyn yw cynnig sawl math o weithgareddau, y mwyaf cyffredin ohonynt yw'r "daith wyddoniaeth", yn draddodiadol yn ymweliad gan gwmnïau a chwmnïau sydd fel arfer yn gorffen gyda choctel.

Mae Félagsstofnun stúdenta yn sefydliad sy'n gweithredu nifer o wasanaethau i fyfyrwyr, megis ysgolion meithrin, tai rhent isel, caffeterias a siop lyfrau fawr.

Cyn-fyfyrwyr

golygu
 
Ólafur Ragnar Grímsson, cyn Arlywydd Gwlad yr Iâ

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 1.2 chttps://www.academia.edu/32556914/University_of_Iceland_A_Citizen_of_the_Respublica_Scientiarum
  2. [1] Archifwyd 2010-12-29 yn y Peiriant Wayback, (yn Islandeg) 3 Ionawr 2013.
  3. Nodyn:Lien brisé
  4. THE World University Rankings 2011-2012
  5. THE World University Rankings 2012-2013

Dolenni allanol

golygu