Proton

Yn Ffiseg, mae proton yn ronyn isatomig gyda gwefr drydanol o un uned sylfaenol positif (1.602 × 10⁻¹⁹ coulomb). Mae Proton yn cael ei ffeindio o fewm niwclysau atommau ac mae'n hefyd yn sefydlog ar ben ei hyn fel ïon hydrogen H+. Cyfansoddwyd y proton can 3 gronyn isatomig yn cynnwys dau cwarc i fynu a un cwarc i lawr.

Proton
2 i fynu, 1 i lawr
Adeiledd y proton yn cynnwys cwarciau
Nodweddion
Dosbarthiad: Baryon Cyfansoddiad: 2 i fynu, 1 i lawr Teulu: Fermion Grwp: Cwarc Rhyngweithiad: Disgyrchedd, Electromagnetedd, Gwan, Cryf Gwrthgronyn: Antiproton Damcaniaethiad: William Prout (1815) Darganfyddwyd: Ernest Rutherford (1919) Symbol(au): p, p+, N+ Mas: 1.672621637(83)×10−27 kg 938.272013(23) MeV/c2 1.00727646677(10) u [1] Hyd oes cymedrig: >2.1×1029 blwyddyn (sefydlog) Cerrynt Trydanol: +1 e. 1.602176487(40) × 10−19 C[1] Radiws y cerrynt: 0.875(7) fm Moment y deupol trydanol: <5.4×10−24 e cm Polareiddedd Trydanol: 1.20(6)×10−3 fm3 Moment Magnetig: 2.792847351(28) μN Polareiddiedd Magnetig: 1.9(5)×10−4 fm3 Sbin: 1⁄2 Isosbin: 1⁄2 Paredd: +1 Cyddwysedig: I(JP) = 1⁄2(1⁄2+)

Hanes

Ernest Rutherford yw'r ffisegydd a darganfyddwyd y proton. Sylwodd Rutherford a'r nodweddion y proton yn 1918.

Gweler Hefyd

• Hydrogen
• Hadron
• Ffiseg gronynnau
• Gronyn isatomig
• Cwarc
• Niwtron
• Electron
• Dadfeiliad Proton
• Maes Fermion

Eginyn erthygl sydd uchod am ffiseg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.