Rhyw

Cyfeiria'r erthygl hon at y cysyniad biolegol o ryw. Gweler hefyd cenedl (rhyw), cyfathrach rywiol.

Deuoliaeth fiolegol rhwng gwryw a benyw yw rhyw; mae'r gair hefyd yn golygu pa un ai 'benyw'

Sperm yn ffrwythloni wy'r fenyw

neu 'gwryw' yw'r person neu'r anifail, a cheir rhai yn y canol rhwng y ddau begwn.

Gwybodaeth

Yn wahanol i organebau sy'n atgenhedlu'n ddi-ryw, mae rhywogaethau a rhennir yn wrywaidd a benywaidd yn atgenhedlu wrth i ddau unigolyn gyfrannu celloedd arbenigol o'r enw 'gametau, sy'n cynnwys DNA, i greu unigolyn newydd.

Mae'r bod dynol gwryw yn cario cromosomau XY, fel arefr, a'r fenyw yn cario cromosomau XX. Mae systemau eraill ar gael e.e. mae adar yn cario cromosomau ZW a phryfid yn defnyddio system X).

Mae'r gametau sy'n caeul eu gwneud gan organeb yn wahanol o fenyw i wryw. Mae'r fenyw yn creu gametau benywaidd: ofwm neu wy a'r gwryw yn creu gametau gwrywaidd: sberm mewn anifail a paill mewn planhigyn. Weithiau mae unigolyn yn creu'r ddau, a'r enw am y math yma ydy deurywiad. Yn amal iawn mae na gwahaniaeth corfforol rhwng y ddau ryw.

Gweler hefyd

• Cyfathrach rywiol
• Atgenhedlu
• Trais rhywiol

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am fioleg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Chwiliwch am rhyw
yn Wiciadur.