Richard Morgan

Naturiaethwr o Gymru oedd Richard Morgan (1854 - 1939). Roedd yn dod yn wreiddiol o Dal-y-bont yng Ngheredigion.

Richard Morgan
Ganwyd	1854  Tal-y-bont
Bu farw	1 Medi 1939
Galwedigaeth	athro, naturiaethydd

Hanes

Fe aeth i Coleg Prifysgol Gogledd Cymru ym Mangor. Fe aeth ymlaen i fod yn athro yn Aberystwyth ac wedyn yn brifathro ysgol gynradd Llanarmon-yn-Ial yn sir Ddinbych am ddeugain mlynedd. Cafodd Morgan radd MA gan Brifysgol Cymru ym 1922.

Cyhoeddodd llawer o erthyglau ar agweddau gwahanol o fyd natur. Cyhoeddodd yr erthyglau hyn mewn cylchgronau megis Cymru a Cymru'r Plant.

Yn ôl llyfr O.E. Roberts, roedd Morgan yn berson oedd yn ysgrifennu'n glir ac uniongyrchol. Dyma rhan allan o un o gyfrolau Morgan:

“

Welsoch chwi nyth Robin erioed? Mae yn ei gosod mewn lleoedd od weithiau. Waeth ganddo yn y byd ble os ca dwll cysgodol i'w rhoi. Gwelais un llynedd wedi ei gosod mewn hen botel; gwelais lun un wedi ei gwneud mewn hen esgid; ac un arall mewn hen focs biscets; ac un arall mewn pot blodau. Ond mewn twll yn y clawdd, neu mewn ceulan y cewch nyth Robin amlaf. Sut y mae yn ei gwneud? Mae yn rhoi ychydig o ddail crin ar geg y twll, ac ychydig ar ei waelod; yna pletha y nyth yn dwt dan do y twll, o wellt sych, a mwsgwl. Hulia hi o'r tu mewn â gwlan, a blew a rhawn i'w gwneud yn esmwyth i'r cywion.

”

Bu farw yn Nhal-y-bont yn 1939.

Cyfrolau

• Tro Trwy'r Wig (1906)
• Llyfr Adar (1907)
• Llyfr Blodau (1909)
• Rhamant y Gog Lwydlas (1925)