Richard Owen (Y Diwygiwr)

Diwygiwr a gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd oedd Richard Owen (1839 – 16 Chwefror 1887). Cafodd ei fagu yn Ystum Werddon, Llangristiolus, Ynys Mon. Ei fam oedd Mary Owen a'i dâd John Owen. Bu farw ei dad pan oedd yn 11 mlwydd oed a fe gollodd ei frawd hynnaf ar ôl tua blwyddyn.

Richard Owen
Ganwyd	1839  Llangristiolus
Bu farw	16 Chwefror 1887  Pentraeth
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Coleg y Bala
Galwedigaeth	gweinidog yr Efengyl

Ei briod oedd Ellen Owen (née Evans) yn 1867. Am bedair blynedd roeddent yn byw yn Rhos-cefn-hir. Pentraeth — Ellen yn masnachu, ac Richard yn efengylu. Roedddent wedyn yn byw am dymor yn Llundain, ac ar ei ddychweliad yn ôl yn 1873 fe'i hordeiniwyd. Ar ôl dod yn ôl ac ymsefydlu roedd yn amlwg ei fod wedi cael dylanwad dros Gymru gyfan. Am dymor byr roedd ei gartref yn Ninbych ac wedyn yn Aberystwyth, a bu farw yn Nhycroes, Pentraeth, Môn.

Gyrfa

Pan ddaeth yr amser iddo ymuno a'r weinidogaeth roedd gwrthdaro ymysg yr arweinwyr. Fe ymunodd a Goleg y Bala yn 1863, roedd yn anodd iawn, hyd yn oed amhosib, iddo i wneud cynnydd enfawr yn ei waith gan ei fod yn efengylydd wneuthur.

Ffynonellau

• W. Pritchard, Cofiant a Phregethau y Parch. Richard Owen, y 'Diwygiwr' (Amlwch 1889), 1889;
• Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908);
• Y Traethodydd, 1888, 296-310.