Chwedlau Saith Ddoethion Rhufain
Llawysgrif Cymraeg o'r 14g yw Chwedleu Seith Doethon Rufein, sy'n addasiad o waith Ffrangeg o'r enw Les Sept Sages de Rome. Sgwennwyd y storiau gwreiddiol fel rhan o gylch o straeon Sansgrit, Persieg neu'r Hebraeg.[1] Mae'r stori'n sôn am losgach rhwng mab a'i fam. Cynhwysir y gwaith hwn oddi fewn i Lyfr Coch Hergest (Coleg yr Iesu, Rhydychen; MS 111).
 Ail dudalen y stori o fewn Llyfr Coch Hergest | |
| Enghraifft o'r canlynol | Llawysgrifen, fersiwn, rhifyn neu gyfieithiad  |
|---|---|
| Rhanbarth | Rhydychen |
Mae'r addasiad tua traean y Ffrangeg, ac mae'r awdur wedi ychwanegu un stori gyfan o'i ben a'i bastwn ei hun, er mwyn ei wneud yn addas i gynulleidfa ganoloesol, Gymraeg.
Plot golygu
Mae'r Sultan yn anfon ei fab, y Tywysog ifanc, i gael ei addysg i ffwrdd o'r llys mewn ysgol lle mae Seven Wise Masters yn dysgu'r saith celfyddydau rhyddfrydol iddo.
Ar ôl dychwelyd i'r llys, mae ei lysfam, yr ymerodres, yn ceisio'i hudo a'i chwantu'n gorfforol. I osgoi perygl mae'n cael ei rwymo i wythnos o dawelwch gan Sindibad, arweinydd y Saith Meistr Doeth. Yn ystod yr amser hwn, mae'r ymerodres yn ei gyhuddo i'w gŵr, ac yn ceisio sicrhau ei farwolaeth trwy adrodd saith stori sy'n ymwneud â'r ymerawdwr. Fodd bynnag, mae ei naratif bob amser yn cael ei ddrysu gan y Saith Meistr Doeth dan arweiniad Sindibad. O'r diwedd mae gwefusau'r tywysog yn datgloi, y gwir yn wybyddus, a'r ymerodres ddrygionus yn cael ei dienyddio.
Y stori wreiddiol golygu
Mae'r cylch straeon, sy'n ymddangos mewn llawer o ieithoedd Ewropeaidd, o darddiad Dwyreiniol, a cheir casgliad tebyg mewn Sansgrit, a briodolir i'r athronydd Indiaidd Syntipas yn y ganrif gyntaf CC, er nad yw'r gwreiddiol Indiaidd yn hysbys.[2] Ffynonellau posib eraill yw Persieg (gan fod y testunau cynharaf sydd wedi goroesi mewn Perseg) a Hebraeg (lle ceir diwylliant â chwedlau tebyg, fel y Joseff Beiblaidd).[3]
O iaith i iaith... golygu
Daeth y gwaith yn adnabyddus fel Llyfr Sindibd, ac fe'i cyfieithwyd o'r Groeg i'r Lladin yn y 12g gan Jean de Hauteseille (Joannes de Alta Silva), mynach o abaty Haute-Seille ger Toul, gyda'r teitl Dolopathos. Cyfieithwyd hwn i'r Ffrangeg tua 1210 gan trouvère o'r enw Herbers fel Li romans de Dolopathos. Roedd fersiwn Ffrangeg arall, Li Romans des sept sages, wedi'i seilio ar fersiwn Ladin wahanol.
Darllen pellach golygu
- Gadsden, Carys. "Chwedleu Seith Doethon Rufein, the Middle Welsh Les Sept Sages De Rome: An Inadequate Rendering or a New Perspective on This Internationally Popular Tale?" Narrative Culture 7, no. 2 (2020): 198-215. doi:10.13110/narrcult.7.2.0198.
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Laura A. Hibbard, Medieval Romance in England. tud. 174. New York: Burt Franklin. 1963.
- ↑ "Syntipas - Encyclopedia Britannica 1911".
- ↑ W. A. Clouston, THE BOOK OF SINDIBĀD, 1884.
