Salwch bore
Mae salwch bore, a elwir hefyd yn cyfogi a chwydu cyfnod beichiogrwydd (NVP), yn symptom sy'n deillio o feichiogrwydd. Er gwaetha'r enw, gall y symptomau fwrw unigolion yn ystod unrhyw adeg o'r dydd. Yn y rhan fwyaf o achosion gwêl y sgil-effeithiau'n datblygu rhwng y bedwaredd wythnos a'r unfed wythnos ar bymtheg. Mae oddeutu 10% o fenywod yn parhau i ddioddef y cyflwr wedi'r cyfnod ugain wythnos. Cyfeirir at ffurf ddifrifol y cyflwr fel hyperemesis gravidarum, sy'n achosi i rywun golli pwysau.[1][2]
| Enghraifft o'r canlynol | symptom neu arwydd, complications of pregnancy  |
|---|---|
| Math | Symptoms and discomforts of pregnancy, cyfog |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Nid yw'r hyn sy'n achosi salwch bore'n hysbys, ond ceir cysylltiad posib rhwng y cyflwr â newidiadau yn lefelau'r hormonau gonadotroffin cronig ddynol.[3] Dadleua rhai ei fod yn ddefnyddiol o safbwynt esblygiadol. Ni ddylid cynnig diagnosis heb ystyriaeth lawn o gyflyrau eraill. Fel arfer, nid yw dioddefwr salwch bore yn profi poen yn yr abdomen, twymyn neu gur pen.
Gellir lleihau'r risg o ddatblygu cyflwr salwch bore drwy gymryd fitaminau cynenedigol. Efallai na fydd angen triniaeth benodol ar ddioddefwyr yn gyffredinol, ac eithrio'r dull o symleiddio diet. Os bydd triniaeth yn angenrheidiol, fel arfer argymhellir cyfuniad o docsylamin a phyridocsin.[4] Mae tystiolaeth gyfyngedig wedi arddangos defnyddioldeb sinsir wrth drin y cyflwr.[5] Gellir defnyddio methylprednisolone er mwyn gwella achosion difrifol. Rhaid gosod tiwbiau bwydo o amgylch rhai dioddefwyr sy'n dangos tueddiad i golli pwysau.
Mae salwch bore yn effeithio ar oddeutu 70-80% o fenywod beichiog mewn rhyw fodd neu'i gilydd [6] ac mae tua 60% yn dioddef symptomau chwydu. Effeithia hyperemesis gravidarum ar oddeutu 1.6% o fenywod. Yn gyffredinol, nid yw achosion cymedrol na difrifol yn effeithio ar y babi. Mae rhai yn dewis cael erthyliad oherwydd difrifoldeb eu symptomau mewn achosion eithriadol.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Practice Bulletin No. 153: Nausea and Vomiting of Pregnancy.". Obstetrics and gynecology 126 (3): e12–24. September 2015. doi:10.1097/AOG.0000000000001048. PMID 26287788.
- ↑ "Pregnancy". Office on Women's Health. September 27, 2010. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 December 2015. Cyrchwyd 5 December 2015. Unknown parameter
|deadurl=ignored (help) - ↑ Festin, M (3 June 2009). "Nausea and vomiting in early pregnancy.". BMJ clinical evidence 2009. PMC 2907767. PMID 21726485. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2907767.
- ↑ Koren, G (December 2014). "Treating morning sickness in the United States--changes in prescribing are needed.". American Journal of Obstetrics and Gynecology 211 (6): 602–6. doi:10.1016/j.ajog.2014.08.017. PMID 25151184. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-obstetrics-and-gynecology_2014-12_211_6/page/602.
- ↑ Matthews, A; Haas, DM; O'Mathúna, DP; Dowswell, T (8 September 2015). "Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy.". The Cochrane Database of Systematic Reviews (9): CD007575. doi:10.1002/14651858.CD007575.pub4. PMID 26348534.
- ↑ Einarson, Thomas R.; Piwko, Charles; Koren, Gideon (2013-01-01). "Prevalence of nausea and vomiting of pregnancy in the USA: a meta analysis". Journal of Population Therapeutics and Clinical Pharmacology = Journal De La Therapeutique Des Populations et De La Pharamcologie Clinique 20 (2): e163–170. ISSN 1710-6222. PMID 23863545.