Silindr

Mae silindr (enw gwrywaidd) yn siâp geometrig solid eitha cyffredin. Fe'i ceir o'n cwmpas o ddydd i ddydd e.e. tun ffa pob, bwrn mawr o wair neu'r rhan hir o'r gwn. Daw o'r gair Groeg am 'rholiwr', sef κύλινδρος – kulindros.

Tun ffa-pob gwag.

Arferid dweud fod silindr yn hollol solid, ee y tun ffa-pob heb ei agor (gyda chaead a gwaelod) ond mae'r diffiniad mathemategol wedi newid i edrych ar y silindr fel arwyneb cromlinog anfeidraidd. Yn yr erthygl hon disgrifir y ddau ystyr i silindr: y solid a'r arwyneb, ac at dryddydd, sef y silindr crwn gydag ongl sgwâr.

Uchder y silindr yw hyd y perpendicwlar sydd rhwng ei sylfaeni (y top a'r gwaelod).

Cyfaint

Os yw radiws r sylfaen y silindr cylch a'i uchder yn h, yna gellir cyfrifo'r cyfaint gyda'r hafaliad]]:

V = πr²h.

Oriel

• 
  Toriad conig
• 
  Silindr cylch ongl sgwâr; gyda'r radiws r a'r uchder h
• 
  Toriad conig silindr cylch ongl sgwâr
• 
  Mae gan sffêr 2/3 cyfaint ac arwynebedd arwyneb y silindr sy'n ei amgylchu, gan gynnwys y sylfaen.