Talaith
Mae talaith yn gymdeithas gwleidyddol gyda sofraniaeth dros ardal ddaearyddol. Mae fel arfer yn cynnwys set o sefydliadau sy'n hawlio'r awdurdod i greu'r rheolau sy'n llywodraethu pobl y gymdeithas yn yr ardal, er mae ei statws fel talaith yn aml yn dibynnu yn rhannol ar gael ei adnabod gan nifer o dalethau eraill o gael sofraniaeth allanol a mewnol drosti. Yng nghymdeithaseg, adnabyddir fel talaith yn gyffredinol gan y sefydliadau: yn ôl diffiniad dylanwadol Max Weber, mae'n sefydliad sydd gyda "monopoli ar y defnydd cyfreithlon o rym corfforol o fewn y tiriogaeth penodol," a gall gynnwyd byddin arfog, gwasanaeth sifil neu fiwrocratiaeth talaith, llysoedd, a heddlu.
| Math | endid tiriogaethol gweinyddol, gwladwriaeth, former or current state  |
|---|---|
| Rhan o | talaith ffederal, gwladwriaeth sofran |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Am ddefnyddiau eraill gweler talaith (gwahaniaethu).
