Uwch Gynghrair Malta

Uwch Gynghrair Malta, a elwir yn swyddogol wrth yr enw Saesneg, Maltese Premier League, neu BOV Premiere League am resymau nawdd (BOV yw acronym y noddwr Bank of Valletta), yw adran uchaf cynghrair pêl-droed Malta, ac mae'n cynnwys pedwar tîm ar ddeg. Fe'i gelwir ar lafar yn yr iaith Malteg yn Il-Kampjonat, Il-Lig neu Il-Premjer. Cyn 1980 galwyd yr adran gyntaf yn Adran Gyntaf, heddiw hi yw enw'r ail adran.

Uwch Gynghrair Malta

Gwlad	Malta (14 clwb)
Cydffederasiwn	UEFA
Sefydlwyd	1909 (1909)
Nifer o dimau	12
Lefel ar byramid	1
Disgyn i	Adran 1af Malta (Maltese First Division)
Cwpanau	Cwpan Malta Super Cup Malta
Cwpanau rhyngwladol	Cynghrair y Pencampwyr UEFA Cynghrair Europa UEFA UEFA Europa Conference League
Pencampwyr Presennol	2022-23: Ħamrun Spartans (10) (2019–20)
Mwyaf o bencampwriaethau	Sliema Wanderers a Floriana (26ain teitl yr un)
Partner teledu	TVM2 & Melita Sports 1 (gemau byw)
Gwefan	MFA.com.mt
2023–24

Wedi chwarae ers 1909, ei dimau mwyaf llwyddiannus yw Sliema Wanderers a Floriana, sydd gyda'i gilydd wedi ennill mwy na hanner cant o deitlau.

Gweinyddir y Gynghrair gan Gymdeithas Bêl-droed Malta. Ar Awst 2018, roedd y Gynghrair wedi ei tablu yn safle 45 allan o 55 o gynghreiriau UEFA. Ni all timau Malteg gael mwy na thri chwaraewr nad ydyn nhw'n ddinasyddion aelod-wladwriaeth o'r Undeb Ewropeaidd.

Hanes

Sefydlu

Cyrhaeddodd y bêl-droed Malta yng nghanol 19g diolch i'r Saeson, gan fod Malta yn wladfa i'r Ymerodraeth Brydeinig. Yn y 19g, roedd y gemau i gyd yn gyfeillgar, gyda chaeau wedi'u trefnu ar y pryd, ac nid oedd gan chwaraewyr yr esgidiau cywir hyd yn oed. Cyflwynwyd y chwiban ym 1884.

Chwaraewyd y bencampwriaeth Faltaidd gyntaf ym 1909-1910. Ymladdodd 5 tîm drosto a gorchfygwyd ef gan Floriana ar draul Sliema Wanderers. Y flwyddyn ganlynol ni chwaraewyd y twrnamaint. Chwaraewyd yr ail argraffiad felly yn nhymor 1911-1912. Unwaith eto, trechodd tîm Floriana, a fydd yn ailadrodd ei hun y flwyddyn ganlynol, gan adael yr ail safle yn y ddwy flynedd i'r Spartans Ħamrun.

Ar ôl cyfres o bencampwriaethau yn agos at ac yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf heb lywodraethwyr go iawn (teitl a enillodd Valletta United cyn dechrau'r gwrthdaro, tymor wedi hynny nad oedd dadl yn ei gylch ar gyfer y rhyfel, yna honiadau San Siôr, Hamrun Spartans a KOMR), yn nhymor 1919-1920 daw'r teitl cyntaf i Sliema Wanderers. Ynghyd â Floriana bydd yn ffurfio deuawd bron yn ddiguro a fydd yn dominyddu'r twrnamaint tan 1940 (11 cais am Sliema, 9 am Floriana).

Ar ddiwedd y Rhyfel, daw gwrthwynebydd newydd i'r amlwg, Valletta, sy'n llwyddo i dorri ar draws goruchafiaeth y ddau "fawr" hanesyddol, gan ennill 3 theitl mewn 4 blynedd. O 1949 degawd newydd o fuddugoliaethau i'r ddeuawd Sliema-Floriana (6 theitl, 4 ohonynt yn olynol, i Floriana, 3 i Wanderers).

Wedi'r Ail Ryfel Byd

Ar ddechrau’r 1960au gwelir cynnig realiti newydd, o ddinas Paola, yr Hiberniaid, sy’n llwyddo i goncro 3 theitl yn y degawd hwnnw. Yn 1961-62 llwyddodd y Floriana i ennill y teitl trwy ennill yr holl gemau, camp sy'n dal heb ei chyfateb gan neb. y gwyrdd-wyrdd hefyd oedd y clwb cyntaf i gyrraedd y nod o 20 pencampwriaeth a enillwyd ym 1967-68. Yna bydd Sliema Wanderers (1971-72) yn cyrraedd nod yr ail seren ac yn ddiweddarach gan Valletta (2010-11).

Rhwng 1978 a 1988, am un tymor ar ddeg, ni chyfoethogodd Sliema Wanderers a Floriana eu harddangosfa gyda theitlau cenedlaethol, a aeth i Valletta (3 gwaith), Hiberniaid (3 gwaith), Ħamrun Spartans (3 gwaith), Rabat Ajax (2 waith) .

Yn nhymor 1992-93 gwelwyd y cadarnhad olaf, y pumed ar hugain, o Floriana, a fydd yn 2005-06 yn cael ei oddiweddyd gan y Sliema Wanderers wrth gyfrif y teitlau a enillwyd. Gyda dyfodiad y mileniwm newydd, enillodd Birkirkara deitlau (y cyntaf ym 1999-2000) a llwyddiant rhyfeddol Marsaxlokk yn 2006-07.

Yr Ugeinfed Ganrif

Yn 2010au gwelwyd goruchafiaeth glir Valletta, enillydd 6 theitl allan o'r 10 a gipiwyd yn y degawd. Yn nhymor 2019-20, darfu arno ac yna daeth i ben yn gynnar oherwydd y pandemig COVID-19 ym Malta gwelwyd priodoli'r teitl i Floriana, arweinwyr y twrnamaint ar adeg ei atal.

Strwythur

Gan ddechrau o dymor 2016-17, mae'r bencampwriaeth Malteg wedi'i had-drefnu i un cymal (roedd dwy cyn hynny), sy'n cynnwys cyfanswm o 33 gêm ar gyfer pob tîm (yn ôl fformiwla taith gron)..

Fodd bynnag, dim ond un tymor y parodd y fformiwla hon: o 2017-18, mewn gwirionedd, hefyd diolch i ehangu'r timau a gymerodd ran yn y gyfres gyntaf o 12 i 14, symleiddiwyd fformiwla'r twrnamaint, gan ddarparu dim ond un rownd gyntaf ac un dychweliad ar gyfer cyfanswm o 26 gêm ar gyfer pob tîm yn gyffredinol. Mae'r fformat hwn yn dal mewn grym.

Mae'r ddau dîm a gafodd eu rhestru ddiwethaf ac olaf ond un ar ddiwedd yr ail rownd yn cael eu hisraddio i First Division, ail gyfres pencampwriaeth Malteg; Mae yna hefyd ail gyfle i hyrwyddo-relegation, lle mae'r 12fed safle yn yr Uwch Gynghrair yn herio'r trydydd safle yn yr Adran Gyntaf am le yn yr Uwch Gynghrair y flwyddyn ganlynol.

Cystadlu yn Ewrop

Mae pencampwyr Malta yn cael eu derbyn i ail rownd ragbrofol Cynghrair y Pencampwyr UEFA, tra bod yr ail a'r trydydd a ddosberthir yn fynediad neilltuedig i rownd ragbrofol gyntaf Cynghrair Europa UEFA. Bydd tîm buddugol Cwpan Malta hefyd yn cael ei dderbyn i rownd ragbrofol gyntaf Cynghrair Europa UEFA (oni bai eu bod wedi cyrraedd cymhwyster trwy un o'r swyddi cynghrair uchod; ac os felly priodolir eu lle i'r pedwerydd dosbarth).

Pencampwyr y Lîg

Rheng	Clwb	Teitl	Ddiwethaf
1.	FC Floriana	26	2020
	Sliema Wanderers		2005
2.	Valletta F.C.	25	2019
4.	Hibernians Paola	12	2017
5.	Ħamrun Spartans	10	2024
6.	FC Birkirkara	4	2013
7.	Rabat Ajax	2	1986
8.	FC St. George’s	1	1917
	King’s Own Malta Regiment	1	1919
	FC Marsaxlokk	1	2007

Dolenni

• Cymdeithas Bêl-droed Malta Archifwyd 2011-07-22 yn y Peiriant Wayback.
• Gwefan 'Malta Football'

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am bêl-droed. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Eginyn erthygl sydd uchod am Falta. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato