Wilhelm Conrad Röntgen

Ffisegydd o'r Almaen oedd Wilhelm Conrad Röntgen neu William Conrad Roentgen (27 Mawrth 1845 – 10 Chwefror 1923). Mae'n enwog am ei ddyfais a gynhyrchodd a ddatgelodd am y tro cyntaf, ar 8 Tachwedd 1895, belydrau electromagnetig gyda ystod tonfeddi a elwir yn "Belydrau-X" yn ôl y drefn mathemategol am newidyn anhysbys. Am y gwaith hwn, enillodd wobr newydd sbon, sef Gwobr Ffiseg Nobel, yn 1901.

Wilhelm Conrad Röntgen
Ganwyd	27 Mawrth 1845  Lennep
Bu farw	10 Chwefror 1923  München
Man preswyl	Apeldoorn, Zürich, Würzburg, München, Utrecht
Dinasyddiaeth	Gweriniaeth Weimar
Addysg	Doctor of Sciences
Alma mater	ETH Zurich Prifysgol Zurich Prifysgol Utrecht Prifysgol Strasbourg Prifysgol München
ymgynghorydd y doethor	August Kundt Gustav Zeuner
Galwedigaeth	ffisegydd, athro cadeiriol, peiriannydd, ymchwilydd
Swydd	athro cadeiriol
Cyflogwr	Prifysgol Giessen Prifysgol Hohenheim Prifysgol München Prifysgol Strasbourg Prifysgol Würzburg Prifysgol Zurich
Adnabyddus am	Pelydr-X
Priod	Bertha Röntgen
Gwobr/au	Gwobr Ffiseg Nobel, Urdd Teilyngdod am Wyddoniaeth a Chelf, Gwobr Elliott Cresson, Medal Helmholtz, Medal Rumford, Medal Matteucci, Urdd Maximilian Bafaria am Wyddoniaeth a Chelf, dinasyddiaeth anrhydeddus, Barnard Medal for Meritorious Service to Science, 2nd Class Order of the Crown, Iron Cross 2nd Class on white ribbon, Luitpold Medal of Bavaria, Urdd Sant Mihangel, Cadlywydd Urdd Coron yr Eidal, Urdd Teilyngdod Coron Bafaria
llofnod

Enwir y 111fed elfen gemegol "Roentgeniwm", elfed hynod o ymbelydrol a gyda sawl isotop ansefydlog, ar ei ôl.

Cefndir

Yn 1865, ceisiodd gael mynediad i Brifysgol Utrecht, ond yn ofer; safodd arholiadau mynediad sefydliad ffederal Polytechnig Zürich (ETH heddiw) a llwyddodd. Graddiodd gyda doethuriaeth (PhD) mewn athroniaeth. Roedd yn ffefryn gan yr Athro August Kundt, a dilynodd ef i Brifysgol Strassburg yn 1873.

Man geni Roentgen yn Remscheid-Lennep, yr Almaen.