Wiliam I, Tywysog Orange
Tywysog Orange ac arweinydd gwrthryfel yr Iseldiroedd yn erbyn Sbaen yn yr 16g oedd Wiliam I, Tywysog Orange, a adwaenir hefyd fel Wiliam y Tawedog (Iseldireg: Willem de Zwijger) neu fel Wiliam o Orange (Iseldireg: Willem van Oranje) (24 Ebrill 1533 — 10 Gorffennaf 1584).
Wiliam I, Tywysog Orange | |
---|---|
Ffugenw | Willem de Zwijger, el Taciturno, le Taciturne |
Ganwyd | 24 Ebrill 1533 Dillenburg |
Bu farw | 10 Gorffennaf 1584 Delft |
Dinasyddiaeth | Gweriniaeth yr Iseldiroedd |
Galwedigaeth | gwleidydd, person milwrol |
Swydd | Tywysog Orange, stadtholder |
Tad | William I |
Mam | Juliana of Stolberg |
Priod | Anna van Egmont, Anna o Sacsoni, Charlotte of Bourbon, Louise de Coligny |
Plant | Philip William, Iarlles Maria o Nassau, Iarlles Anna o Nassau, Maurice of Nassau, Iarlles Emilia o Nassau, Iarlles Louise Juliana o Nassau, Iarlles Elisabeth o Nassau, Iarlles Catharina Belgica o Nassau, Iarlles Charlotte Flanrina o Nassau, Iarlles Charlotte Brabantina o Nassau, Iarlles Emilia Antwerpiana o Nassau, Frederick Henry o Orange-Nassau, Justinus Van Nassau, Maria van Nassau |
Perthnasau | John Maurice, Prince of Nassau-Siegen, Amalia of Solms-Braunfels, Elisabeth of Nassau-Siegen, Magdalene of Nassau-Siegen |
Llinach | House of Orange-Nassau, House of Nassau |
Gwobr/au | Marchog Urdd y Cnu Aur |
Roedd Wiliam yn wreiddiol yn gweithredu fel stadhouder dros frenin Sbaen yn yr Iseldiroedd. Ar 31 Rhagfyr 1564, traddododd araith enwog, a daeth yn arweinydd gwrthryfel yn erbyn Felipe II, brenin Sbaen. Sbardunodd hyn ryfel a barhaodd am 80 mlynedd, ac a arweiniodd at annibyniaeth yr Iseldiroedd.
Ar 10 Gorffennaf 1584, saethwyd ef yn farw yn Delft gan Ffrancwr o'r enw Balthasar Gerards pan oedd yn bwyta cinio gyda Rombertus van Uylenburgh, maer Delft a thad Saskia Uylenburgh, gwraig gyntaf yr arlunydd Rembrandt van Rijn. Ystyrir ef yn un o brif arwyr cenedlaethol yr Iseldiroedd.