Willie Thomas

chwarewr rygbi'r unded

Roedd William Henry Thomas (22 Mawrth 1866 - 11 Hydref 1921) yn chwaraewr rygbi'r undeb Cymreig a chwaraeodd rygbi clwb i Lanelli a Chymry Llundain. Cafodd ei gapio un ar ddeg gwaith i Gymru a bu'n gapten ar y tîm ar ddau achlysur. Ym 1888, dewiswyd Thomas i fynd ar daith i Seland Newydd ac Awstralia fel rhan o dîm cyntaf Ynysoedd Prydain. Ni chwaraeodd y daith answyddogol hon yn erbyn gwrthwynebydd rhyngwladol ac ni ddyfarnwyd capiau.

Willie Thomas
Ganwyd22 Mawrth 1866 Edit this on Wikidata
Abergwaun Edit this on Wikidata
Bu farw11 Hydref 1921 Edit this on Wikidata
Beccles Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethchwaraewr rygbi'r undeb Edit this on Wikidata
Chwaraeon
Tîm/auTîm rygbi'r undeb cenedlaethol Cymru, Clwb Rygbi Cymry Llundain, Tîm rygbi'r undeb Prifysgol Caergrawnt, Clwb Rygbi Llanelli Edit this on Wikidata

Cefndir

golygu

Ganwyd Thomas yn Abergwaun, Sir Benfro ym 1866 i Evan Thomas, teithiwr masnachol a Mary Ann ei wraig. Addysgwyd ef yng Ngholeg Llanymddyfri cyn graddio o Goleg Corpus Christi, Caergrawnt ym 1885. [1] Ym 1894 priododd Martha Sherwood Stanford o Lowestoft Swydd Sussex,[2] bu iddynt un ferch. Mae'n rhaid ei fod wedi dod i arian trwy ryw fodd gan nad oes cofnod ohono'n gweithio. Mae'n cael ei ddisgrifio fel "bonheddwr" ar ei dystysgrif priodas[3] ac fel un yn "byw ar ei foddion ei hunan" ar gyfrifiad 1911.[4]

Bu farw yn Beccles, Suffolk, yn 55 mlwydd oed a rhoddwyd ei weddillion i orwedd ym mynwent Kirkley yn Lowestoft.

Gyrfa Rygbi

golygu

Ym 1885, tra’n dal yn fachgen ysgol yng Ngholeg Llanymddyfri, [5] dewiswyd Thomas ar gyfer gêm olaf Cymru ym Mhencampwriaeth y Pedair Gwlad . O dan gapteiniaeth Charlie Newman o Gasnewydd, sicrhaodd Cymru gêm gyfartal trwy dactegau dan dîn, yn bennaf trwy ladd y bêl pryd bynnag y bo modd gwneud hynny trwy orwedd arni. [5] Ail-ddewiswyd Thomas ar gyfer y ddwy gêm Cymru ym Mhencampwriaeth y Pedair Gwlad 1886, gan ddal i gynrychioli Llanymddyfri ar gyfer y gêm agoriadol yn erbyn Lloegr yn Blackheath. Erbyn y gêm yn erbyn yr Alban yr wythnos ganlynol roedd yn cael ei nodi fel aelod o dîm Prifysgol Caergrawnt. Collodd Cymru’r ddwy gêm, ond yn yr ail gêm ym Mharc Arfau Caerdydd yn erbyn yr Alban, roedd Thomas yn rhan o dîm cyntaf Cymru i dreialu’r system pedwar tri chwarter. Ym 1886 a 1887, roedd Thomas ar dîm buddugol Caergrawnt yn y gêm rhyng-golegol yn erbyn Rhydychen, gan gasglu dau Grys Glas ar gyfer chwaraeon.

Chwaraeodd Thomas ddwywaith ym Mhencampwriaeth 1887, gan golli i Loegr a’r Alban. Cafodd ei ollwng am y gêm fuddugol dros Iwerddon pan ddewiswyd William Towers yn ei le. Roedd Thomas yn ôl ar gyfer y ddwy gêm ym Mhencampwriaeth 1888, ond erbyn hyn roedd yn cynrychioli Cymru Llundain. Gwelodd y gêm agoriadol fuddugoliaeth gyntaf Cymru dros yr Alban, diolch i gais cyntaf gan Thomas Pryce-Jenkins. Hon hefyd oedd y gêm ryngwladol fuddugol gyntaf i Thomas fod yn rhan ohoni, er na allai'r tîm elwa ar eu llwyddiant pan gawsant eu curo gan Iwerddon yn ail gêm a gêm olaf y twrnamaint.

Gemau rhyngwladol

golygu

Cymru [6]

Llyfryddiaeth

golygu
  • Godwin, Terry (1984). The International Rugby Championship 1883-1983. Llundain: Willows Books. ISBN 0-00-218060-X.
  • Smith, David; Williams, Gareth (1980). Fields of Praise: The Official History of The Welsh Rugby Union. Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru. ISBN 0-7083-0766-3.

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Thomas, William Henry (THMS885WH)". Cronfa Ddata Alumni Caergrawnt. Prifysgol Caergrawnt.
  2. "MARRIAGE OF A WELSH INTERNATIONAL - South Wales Daily News". David Duncan and Sons. 1894-08-13. Cyrchwyd 2021-05-13.
  3. Archifau Metropolitan Llundain; Llundain, Lloegr; Cofrestrau Plwyf Eglwys Loegr Llundain; Rhif Cyfeirnod: P89 / ALL2 / 003 Cofrestr priodasau Eglwys yr Holl Saint, St Marylebone, Westminster.
  4. Yr Archif Genedlaethol Cyfrifiad 1911 ar gyfer The Manor House, Wington, Abergwaun RG14/14618
  5. 5.0 5.1 Godwin (1984), tud 10.
  6. Smith (1980), tud 472.