Ymson yw'r term llenyddol am gymeriad neu unigolyn yn siarad ag ef ei hun i fynegi ei deimladau a'i feddyliau.[1] Gan amlaf ceir ymson gan gymeriad mewn drama neu gerdd, e.e. cymeriad Hamlet yn nrama adnabyddus Shakespeare.

Mae'r ymson yn ffurf lenyddol hynafol. Yr enghraifft gynharaf o gerdd ymson yn Gymraeg efallai yw'r dilyniant o englynion a adnabyddir heddiw fel "Cân yr Henwr" ac a briodolir i Lywarch Hen. Yn y gerdd mae'r pennaeth yn ymffrostio yn ei ieuenctid coll pan gâi groeso yn llys Powys a phopeth dymunol i'w ran ac yn cwyno ei henaint adfydus, yn unig a gwargrwm, wedi colli popeth ac ar ffo heb ddim ond ei baglan (ffon) bren i'w gynnal.[2]

Cyfeiriadau

golygu
  1. Morgan D. Jones, Termau iaith a llên (Gwasg Gomer, 1974).
  2. Ifor Williams (gol.), Canu Llywarch Hen (Gwasg Prifysgol Cymru, 1935), Cerdd Rhif II.
  Eginyn erthygl sydd uchod am lenyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Chwiliwch am ymson
yn Wiciadur.