Zarathustra

Proffwyd Iranaidd a sefydlydd Zoroastriaeth oedd Zarathustra neu Zoroaster (efallai tua 628 - 551 CC; mae rhai awdurdodau'n awgrymu dyddiad llawer cynharach).

Zarathustra
Ganwyd	Ray, Unknown
Bu farw	Balkh, Unknown
Galwedigaeth	proffwyd, sylfaenydd crefydd, bardd, ysgrifennwr, gwneuthurwr gwyrthiau
Tad	Porushaspa
Mam	Dohodo
Priod	Hvōvi
Plant	Porvchyista, Isat Vastar

Bywgraffiad

Ymddengys iddo gael ei eni yng nghyffiniau Tehran. Credir ei fod yn offeiriad yn y grefydd baganaidd amldduwiog hynafol a fodolai'r adeg hynny. Dywedir iddo gael gweledigaeth o'r duw Ahura Mazda, a orchmynodd iddo greu crefydd newydd seiliedig ar ei addoliaeth.

Cyflwynodd Zarathustra gyfres o ddiwygiadau i'r hen grefydd, gan gynnwys gwaharddu defodau orgiastiaidd. Serch hynny ni waharddwyd offrymu anifeiliaid a daeth addoli'r tân sanctaidd (symbol pennaf Mazda fel duw'r haul a'r goleuni), elfen hynafol iawn yng nghrefydd y wlad, i fwynhau rhan ganolog yn y grefydd newydd.

Llenyddiaeth

Cedwir yr athrawiaeth a briodolir i Zarathustra yn emynau y Gathas a'r Avesta; y mwyaf adnabyddus o'r gweithiau hyn yw'r Zend Avesta.

Dylanwad

Ysgrifennodd yr awdur Almaenig Friedrich Nietzsche ei gyfrol ddylanwadol Also sprach Zarathustra, a gyhoeddwyd yn 1883-5.

Eginyn erthygl sydd uchod am Iraniad. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.