Afon fechan a ddynodai ffin ogleddol Yr Eidal dan yr Ymerodraeth Rufeinig oedd Afon Rubicon (Eidaleg diweddar: Rugon). Roedd yn gorwedd rhwng Gallia Cisalpina, y diriogaeth Geltaidd i'r gogledd, a'r Eidal ei hun.

Afon Rubicon
Mathafon Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirSavignano sul Rubicone Edit this on Wikidata
Gwladyr Eidal Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau44.168045°N 12.44327°E Edit this on Wikidata
TarddiadSogliano al Rubicone Edit this on Wikidata
AberMôr Adria Edit this on Wikidata
Hyd35 cilometr Edit this on Wikidata
Arllwysiad6.6 ±0.001 metr ciwbic yr eiliad Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethased diwylliannol yr Eidal Edit this on Wikidata
Manylion
Lleoliad Afon Rubicon yn yr Eidal

Mae'r afon yn tarddu ym mynyddoedd yr Apenninau ac yn llifo ar gwrs dwyreiniol i aberu ym Môr Adria. Gard y Praetoriwm oedd yr unig filwyr oedd a hawl i fod yn arfog i'r de o Afon Rubicon.

Trwy ei chroesi, ac felly'n mynd yn erbyn cyhoeddiadau Senedd Rhufain, cyhoeddodd Iŵl Cesar ryfel yn erbyn Pompey a'i bleidwyr. Am hynny daeth yr ymadrodd 'croesi'r Rubicon' yn ddihareb am weithred na ellir ei dadwneud.

Ceir cyfeiriadau at Afon Rubicon yng ngwaith yr awduron Clasurol Lucan, Pliny'r Ieuengaf a Strabo.

Ffynhonnell

golygu
  • J. Lempriere, A Classical Dictionary (Llundain, d.d.)