Akira Kurosawa
Cyfarwyddwr ffilm o Japan oedd Akira Kurosawa (23 Mawrth 1910 – 6 Medi 1998). Bu'n cyfarwyddo ffilmiau am 50 mlynedd, o Sanshiro Sugata yn 1943 hyd Madadayo yn 1993.
| Akira Kurosawa | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | AK  |
| Ganwyd | 23 Mawrth 1910 Shinagawa-ku |
| Bu farw | 6 Medi 1998 o watershed stroke Setagaya-ku |
| Man preswyl | Japan |
| Dinasyddiaeth | Japan, Ymerodraeth Japan |
| Galwedigaeth | cyfarwyddwr ffilm, cynhyrchydd ffilm, sgriptiwr, golygydd ffilm, llenor, cyfarwyddwr, cynhyrchydd, arlunydd |
| Adnabyddus am | The Hidden Fortress, Rashomon, Seven Samurai, Dreams, Yojimbo, Ran, Ikiru, Kumonosu-jo |
| Taldra | 182 centimetr |
| Priod | Yōko Yaguchi |
| Plant | Kazuko Kurosawa, Hisao Kurosawa |
| Gwobr/au | Uwch swyddog Urdd Teilyngdod Gweriniaeth yr Eidal, Marchog Uwch-Groes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth yr Eidal, Urdd Diwylliant, Urdd Ramon Magsaysay, Rublan Glas y Cyfarwyddwr Gorau, Praemium Imperiale, Urdd Cyfeillgarwch y Bobl, Person Teilwng mewn Diwylliant, Gwobr Anrhydedd y Bobl, Gwobr Asahi, Gwobr Anrhydeddus yr Academi, Mainichi Film Award for Best Director, Kinema Junpo Award for Best Film of the Year, Mainichi Film Award for Best Film, Blue Ribbon Awards for Best Screenplay, National Board of Review Awards 1951, Y Llew Aur, Gwobr Kinema Junpo, Mainichi Film Award for Best Film, Blue Ribbon Awards for Best Screenplay, Silver Lion, Blue Ribbon Awards for Best Film, FIPRESCI Prize of the Festival de Cannes, Gwobr yr Arth Arian i'r Cyfarwyddwr Gorau, Mainichi Film Award for Best Film, Blue Ribbon Awards for Best Screenplay, Blue Ribbon Awards for Best Film, Mainichi Film Award for Best Film, Silver Ribbon for best foreign film director, David di Donatello for Best Foreign Director, Prize of the French Critics' Union/Best Australian Film, Hōchi Film Award for Best Picture, Palme d'Or, Gwobr Cesar i'r Ffilm Estron Gorau, Blue Ribbon Awards for Best Film, Mainichi Film Award for Best Film, Mainichi Film Award for Best Director, Gwobr BAFTA am Gyfarwyddo Gorau, Silver Ribbon for best foreign film director, David di Donatello for Best Foreign Director, Blue Ribbon Awards for Best Film, Mainichi Film Award for Best Film, Mainichi Film Award for Best Director, Amanda Award for Best Foreign Feature Film, David di Donatello for Best Foreign Director, BAFTA Award for Best Film Not in the English Language, Gwobr Kyoto yn y Celfyddydau ac Athroniaeth, Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America, Mainichi Film Award for Best Screenplay, Mainichi Film Award for Best Screenplay, Gwobr Fukuoka Diwylliant Asiaidd, Gwobrau'r Academi, Silver Bear, David di Donatello, Gwobrau César du Cinéma, Chevalier de la Légion d'Honneur, Ordre des Arts et des Lettres |
| llofnod | |
 | |
Ganed Kurosawa yn Tokyo, yn fab i brifathro ysgol. Yn 1936 cafodd le ar raglen brentisiaeth i gyfarwyddwyr ffilmiau gan stiwdio PCL (Toho yn ddiweddarach). Daeth yn adnabyddus yn rhyngwladol pan enillodd ei ffilm Rashomon y Llew Aur yng Ngŵyl Ffilm Fenis. Mae hefyd wedi ennill y Palme d'Or yng Ngŵyl Ffilm Cannes am Kagemusha a gwobrau Oscar. Dyfarnwyd y Légion d'honneur iddo yn 1984.
Yr enwocaf o'i ffilmiau yw Saith Samurai, sydd wedi ei hefelychu nifer o weithiau yn y gorllewin, er enghraifft The Magnificent Seven (1960) ac yn India. Efelychwyd ei ffilm Yojimbo fel A Fistful of Dollars.
Roedd nifer o'i ffilmiau yn serennu'r actorion Japaneaidd Toshirō Mifune (yn cynnwys Yojimbo) a Takashi Shimura (yn cynnwys Ikiru). Ymddangosodd y ddau gyda'i gilydd yn Rashomon, Saith Samurai, a nifer o ffilmiau eraill Kurosawa.
Ffilmyddiaeth
golygu| Blwyddyn | Teitl | Japaneg |
|---|---|---|
| 1943 | Sugata Sanshirō | 姿三四郎 |
| 1944 | Ichiban utsukushiku | 一番美しく |
| 1945 | Zoku Sugata Sanshirô | 續姿三四郎 |
| Tora no o wo fumu otokotachi | 虎の尾を踏む男達 | |
| 1946 | Waga seishun ni kuinashi | わが青春に悔なし |
| 1947 | Subarashiki nichiyōbi | 素晴らしき日曜日 |
| 1948 | Yoidore tenshi | 酔いどれ天使 |
| 1949 | Shizukanaru ketto | 静かなる決闘 |
| Nora Inu | 野良犬 | |
| 1950 | Sukyandaru | 醜聞 |
| Rashōmon | 羅生門 | |
| 1951 | Hakuchi | 白痴 |
| 1952 | Ikiru | 生きる |
| 1954 | Shichinin no samurai | 七人の侍 |
| 1955 | Ikimono no kiroku | 生きものの記録 |
| 1957 | Kumonosu-jo | 蜘蛛巣城 |
| Donzoko | どん底 | |
| 1958 | Kakushi toride no san akunin | 隠し砦の三悪人 |
| 1960 | Warui yatsu hodo yoku nemuru | 悪い奴ほどよく眠る |
| 1961 | Yōjinbō | 用心棒 |
| 1962 | Tsubaki Sanjūrō | 椿三十郎 |
| 1963 | Tengoku to jigoku | 天国と地獄 |
| 1965 | Akahige | 赤ひげ |
| 1970 | Dodesukaden | どですかでん |
| 1975 | Derusu Uzāra | デルス・ウザーラ |
| 1980 | Kagemusha | 影武者 |
| 1985 | Ran | 乱 |
| 1990 | Yume | 夢 |
| 1991 | Hachigatsu no rapusodī | 八月の狂詩曲 |
| 1993 | Mādadayo | まあだだよ |