Ymlusgiad: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Erbyn dechrau'r [[21g]], roedd paleontolegwyr asgwrn cefn yn dechrau mabwysiadu tacsonomeg ffylogenetig, lle mae pob grŵp yn cael ei ddiffinio yn y fath fodd fel ei fod yn fonoffilig; hynny yw, grwpiau sy'n cynnwys holl ddisgynyddion hynafiad arbennig. Mae'r ymlusgiaid fel y'u diffinnir yn hanesyddol yn baraffyletig, gan eu bod yn cau allan adar a mamaliaid. Esblygodd y rhain yn y drefn honno o ddeinosoriaid ac o therapsidau cynnar, a elwid yn draddodiadol yn ''ymlusgiaid (reptiliaid)''.<ref name="Brysse2008WeirdWondersToStemLineages">{{Cite journal|last=Brysse|first=K.|year=2008|title=From weird wonders to stem lineages: the second reclassification of the Burgess Shale fauna|journal=Studies in History and Philosophy of Science Part C: Biological and Biomedical Sciences|volume=39|issue=3|pages=298–313|doi=10.1016/j.shpsc.2008.06.004|pmid=18761282}}</ref> Ysgrifennodd Colin Tudge :<blockquote>Cytras yw mamaliaid, ac felly mae'r cytraswyr yn hapus i gydnabod y tacson traddodiadol [[Mamal|Mammalia]]; ac y mae adar, hefyd, yn gytras, a briodolir yn gyffredinol i'r tacson ffurfiol [[Aderyn|Aves]]. Mewn gwirionedd, mae Mammalia a'r Aves yn is-gytrasau o fewn cytras mawreddog yr Amniota. Ond nid cytras yw'r dosbarth traddodiadol Reptilia. Rhan yn unig ydyw o'r cytras Amniota: yr adran sydd yn weddill ar ôl i'r Mammalia a'r Aves gael eu tynnu oddi yno. Ni ellir ei ddiffinio gan <nowiki><i>''synapomorphies</i></nowiki>'', fel y ffordd gywir. Yn lle hynny, fe'i diffinnir gan gyfuniad o'r nodweddion sydd ganddo a'r nodweddion <u>nad</u> oes ganddo: ymlusgiaid yw'r amniotes sydd heb ffwr neu blu. Ar y gorau, mae'r cytraswyr yn awgrymu, gallem ddweud bod y Reptilia traddodiadol yn 'amniotes di-adar, anfamalaidd'.</blockquote>Er gwaethaf y cynigion cynnar ar gyfer disodli’r Reptilia paraffyletig gyda [[Sauropsida]] monoffyletig, sy’n cynnwys adar, ni chafodd y term hwnnw ei fabwysiadu’n eang neu, pan gafodd ei ddefnyddio, ni chafodd ei gymhwyso’n gyson.<ref name="modestoanderson2004">{{Cite journal|last=Modesto|first=S.P.|last2=Anderson|first2=J.S.|year=2004|title=The phylogenetic definition of Reptilia|journal=Systematic Biology|pmid=15545258|volume=53|issue=5|pages=815–821|doi=10.1080/10635150490503026}}</ref>