Aberfan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
y pentref a chwtogi'r tirlithriad |
del chwith |
||
Llinell 11:
|unitary_wales= [[Merthyr Tydfil]]
|community_wales= Dyffryn Merthyr
|lieutenancy_wales= [[
|constituency_westminster= [[Merthyr Tudful a Rhymni (etholaeth Cynulliad)|Merthyr Tudful a Rhymni]]
|post_town= Merthyr Tydfil
Llinell 24:
{{Prif|Trychineb Aberfan}}
Ar ddydd Gwener yr [[21 Hydref|21ain o Hydref]] [[1966]], am 9.15 y bore, llithrodd tomen [[glo|lo]] o weithfa rhif 7 i lawr llethrau'r bryniau uwchlaw'r pentref gan gladdu Ysgol Gynradd Pantglas ac ugain o dai a ffermdy. Lladdwyd 144 o bobl gan gynnwys 116 o blant, gyda'r mwyafrif ohonynt rhwng 7 a 10 oed. Lladdwyd pump athro yn y drychineb. Dim ond cnewllyn o ddisgyblion a oroesodd y digwyddiad.
[[Delwedd:IMG1225.jpg|bawd|chwith|Beddau'r plant a'r oedolion a laddwyd]]▼
Roedd y domen lo yn cynnwys creigiau o bwll glo lleol. Roedd y disgyblion newydd adael y gwasanaeth boreuol yn y neuadd, lle buont yn canu "All Things Bright and Beautiful", am eu hystafelloedd dosbarth, pan glywsant swn mawr y tu allan. Roedd yr ystafelloedd dosbarth ar ochr y tirlithriad.
[[Delwedd:300px-Aberfan_Disaster.jpg|bawd|chwith|Trychineb Aberfan 21ain o Hydref 1966]]
Rhoddwyd y bai am y drychineb ar y Bwrdd Glo Cenedlaethol gan dribiwnlys, ac fe'i orchmynwyd i dalu iawndal o £500 am bob plentyn i deuluoedd y meirw. Darganfuwyd fod y tomen lo wedi bod yn suddo ers misoedd, ond ni wnaethwyd dim am y mater. Dywedwyd fod dwr wedi cynyddu yn y pentwr o wastraff ar ben y mynydd gan achosi i'r gwastraff lifo i lawr y mynydd.
Ar ôl nifer o apeliadau, defnyddiwyd rhan o'r gronfa i wneud gweddill y tip glo yn ddiogel ac osgodd y Bwrdd Glo Cenedlaethol y gost lawn o wneud hyn. Ad-dalodd llywodraeth y [[Blaid Lafur]] £150,000 ym [[1997]], ond pe bai chwyddiant wedi cael ei ystyried byddai'r swm hwn yn agos i £2 miliwn.
▲[[Delwedd:IMG1225.jpg|bawd|Beddau'r plant a'r oedolion a laddwyd]]
▲Ar ôl nifer o apeliadau, defnyddiwyd rhan o'r gronfa i wneud gweddill y tip glo yn ddiogel ac osgodd y Bwrdd Glo Cenedlaethol y gost lawn o wneud hyn. Ad-dalodd llywodraeth y [[Blaid Lafur]] £150,000 ym [[1997]], ond pe bai chwyddiant wedi cael ei ystyried byddai'r swm hwn yn agos i £2 miliwn.<ref name="InflationCalc" />
Caewyd y pwll glo ym [[1989]].
| |||