Castell y Bere: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Cestyll y Tywysogion Cymreig|Castell Cymreig]] yn ne [[Gwynedd]] yw '''Castell y Bere'''. Roedd yn un o gestyll pwysicaf [[Teyrnas Gwynedd|tywysogion Gwynedd]] yn y [[13eg ganrif|drydedd ganrif ar ddeg]]. Fe'i codwyd gan [[Llywelyn Fawr]]. Mae lle i gredu fod y bardd [[Gruffudd ab yr Ynad Coch]] wedi cyfansoddi ei farwnad enwog i [[Llywelyn Ein Llyw Olaf]] yn y Bere yn Rhagfyr [[1282]] neu ddechrau [[1283]].

 

==Lleoliad==

Lleolir y castell ym [[plwyf|mhlwyf]] hanesyddol [[Llanfihangel-y-pennant (Abergynolwyn)|Llanfihangel-y-pennant]], yng [[cwmwd|nghwmwd]] [[Ystumanner]], [[cantref]] [[Meirionnydd (cantref)|Meirionnydd]], ym mhen uchaf [[Dyffryn Dysynni]]. Mae'n sefyll ar grug neu fryncyn isel ar lan ddeheuol Afon Cader, ffrwd sy'n [[aber]]u yn [[Afon Dysynni]] hanner milltir i'r gorllewin o'r castell. Mae hen lwybr dros fwlch Nant-yr-Eira ac un arall ar lan Afon Dysynni yn ei gysylltu ag [[Abergynolwyn]] i'r dwyrain. Yn y gogledd mae bryniau mawr cadwyn [[Cadair Idris]] yn ei amddiffyn. Yr unig fynediad rhwydd iddo yw i fyny Dyffryn Dysynni o gyfeiriad [[Llanegryn]] a [[Tywyn|Thywyn]] ar yr arfordir. Roedd gwylfa ar ben [[Craig yr Aderyn]] i'w gwarchod o'r cyfeiriad hwnnw.

 

==Hanes==