Fersiwn yn ôl 08:15, 19 Mai 2013 golygu Llywelyn2000 (sgwrs \| cyfraniadau) Gwneuthurwyr cyfrifon, Biwrocratiaid, Defnyddwyr wedi'u cadarnhau, Gweinyddwyr rhyngwyneb, Wedi eithrio rhag bod eu cyfeiriadau IP yn cael eu blocio, Gweinyddwyr 94,729 golygiad refs Warrington ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 04:17, 26 Mai 2013 golygu dadwneud Llywelyn2000 (sgwrs \| cyfraniadau) Gwneuthurwyr cyfrifon, Biwrocratiaid, Defnyddwyr wedi'u cadarnhau, Gweinyddwyr rhyngwyneb, Wedi eithrio rhag bod eu cyfeiriadau IP yn cael eu blocio, Gweinyddwyr 94,729 golygiad manion Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 4: Cafwyd cystadleuaeth cannu'r crwth yn [[Eisteddfod Aberteifi 1176\|Eisteddfod]] yr [[Rhys ap Gruffudd\|Arglwydd Rhys]] yng [[Castell Aberteifi\|Nghastell Aberteifi]] ym 1176, ble urddwyd deunaw crythor. Ceir cywydd gan [[Rhys Goch Eryri]], tua 1436, yn canu clodydd y dewiniaid, yr acrobatiaid a'r cerddorion (gan enwi'r crythwyr) a gai eu croesawu i gartrefi'r uchelwyr. Tua 1600, wrth i sgiliau'r [[saer]] wella, a'r crythau'n haws eu prynnu, gwelir fod gan lawer o'r werin grwth er mwyn adloniant mewn ffeiriau ayb. Yn y 18fed ganrif fe'i ystyriwyd yn un o offerynnau cenedlaethol Cymru (gyda'r delyn a'r pibgorn).<ref>[http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3113689/ART30/crwth Tarian y Gweithiwr; 12 Tachwedd 1885; Llyfrgell Genedlaethol Cymru; adalwyd 19 Mai 2013.</ref> [[Delwedd:1-ac-crwth Sain Ffagan.jpg\|160px\|bawd\|chwith\|Crwth Sain Ffagan; delwedd drwy ganiatâd.]]▼ [[Delwedd:2-nl-crwth.jpg\|160px\|bawd\|bawd\|chwith\|Crwth y Llyfrgell Genedlaethol; delwedd drwy ganiatâd.]]▼ [[Delwedd:Crwth warrington.PNG\|160px\|bawd\|chwith\|Crwth Amgueddfa a Galeri Warrington; delwedd drwy ganiatâd.]]▼ ==Tarddiad y gair== Daw'r gair o'r hen Frythoneg am "fol crwm, beichiog" ("croto"): yr un yw tarddiad "croth" mae'n debyg.<ref>[http://www.indo-european.nl/cgi-bin/response.cgi?root=leiden&morpho=0&basename=\data\ie\celtic&first=581] Matasovic: Etymological lexicon of Proto-Celtic</ref> Mae'n debygol i gefn y crwth fod ar un adeg yn grwm fel bol merch feichiog a'r [[mandolin]]. Defnyddir y gair "crwth" yn Saesneg hefyd, fel benthyciad o'r Gymraeg, ac mae'n un o lond dwrn o eiriau yn yr iaith sydd heb lafariad. Daw'r cyfenwau "Crowder" a "Crowther" o'r gair crythor. ▲[[Delwedd:1-ac-crwth Sain Ffagan.jpg\|160px\|bawd\|chwith\|Crwth Sain Ffagan; delwedd drwy ganiatâd.]] ▲[[Delwedd:2-nl-crwth.jpg\|160px\|bawd\|bawd\|chwith\|Crwth y Llyfrgell Genedlaethol; delwedd drwy ganiatâd.]] ▲[[Delwedd:Crwth warrington.PNG\|160px\|bawd\|chwith\|Crwth Amgueddfa a Galeri Warrington; delwedd drwy ganiatâd.]] Er iddo ymledu i sawl gwlad yng ngogledd-orllewin [[Ewrop]] roedd y crwth yn offeryn nodweddiadol [[Celtiaid\|Geltaidd]] a ddyfeiswyd, efallai, yn y teyrnasoedd [[Brython]]aidd cynnar. Roedd y crwth yn dal i gael ei chwarae mewn rhannau o Gymru hyd at y [[19eg ganrif]]. Llinell 68: ==Dolennau allanol== * [http://www.youtube.com/watch?v=nBWpB5zlerI Cass Meurig yn trafod y crwth]] ar You Tube] * [http://www.warringtonmuseum.co.uk] Gwefan ''Warrington Museum & Art Gallery''.] * [http://www.youtube.com/watch?v=nBWpB5zlerI Y crwth yn cael ei ganu'n fyw!] ar You Tube] [[Categori:Offerynnau tannau]]

Crwth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau