Peter O'Toole: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ehangu
ehangu
Llinell 22:
}}
}}
Actor [[Iwerddon|GweddeligGwyddelig]] a [[Sais]] oedd '''Peter Seamus Lorcan O'Toole'''<ref>[http://www.debretts.com/people/biographies/search/results/2323/Peter%20O%27TOOLE.aspx Peter O'Toole, Esq] Debrett's Limited. 2013. Adalwyd 22 Hydref 2013</ref><ref name=loitering>O'Toole, Peter, ''Loitering With Intent,'' London: Macmillan London Ltd., 1992, p. 10</ref> (2 Awst 1932 – 14 Rhagfyr 2013).<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/434767/Peter-OToole |title=''Peter O'Toole (Irish actor) – Britannica Online Encyclopedia'' |publisher=Britannica.com |date=2 Awst 1932 |accessdate=12 Mehefin 2012}}</ref> Daeth i sylw byd-eang ym 1962 pan chwaraeodd ran [[T. E. Lawrence]] yn y ffilm epig ''[[Lawrence of Arabia (film)|Lawrence of Arabia]]''. Cynigiwyd ei enw ar gyfer wyth [[Gwobr yr Academi]] a hynny ar gyfer: ''Lawrence of Arabia'' (1962), ''[[Becket (1964 ffilm)|Becket]]'' (1964), ''[[The Lion in Winter (1968 ffilm)|The Lion in Winter]]'' (1968), ''[[Goodbye, Mr. Chips]]'' (1969), ''[[The Ruling Class]]'' (1972), ''[[The Stunt Man]]'' (1980), ''[[My Favorite Year]]'' (1982) a ''[[Venus (ffilm)|Venus]]'' (2006). Enillodd bedair gwobr [[Golden Globes]], un wobr [[BAFTA]] ac un [[Emmy]], ac yn ddiweddar2003 cafodd ei anrhydeddu gyda ''Honorary Academy Award'' yn 2003.
 
Priododd yr actores [[Siân Phillips]] ym 1960.
 
==Bywyd cynnar==
Ganwyd Peter Seamus O'Toole ym 1932. Mae rhai ffynonellau'n nodi ei fan geni fel [[Connemara]], [[Swydd Galway]], Iwerddon, ac eraill yn nodi [[Leeds]], Lloegr, ble cafodd ei fagu. Ni wyddai O'Toole ei hun yr union fan, na'r union ddyddiad. Yn ei [[hunangofiant]] mae'n nodi'r ail o Awst. Roedd ganddo dystysgrif geni o'r ddwy wlad gyda'r ddogfen o Iwerddon yn nodi Mehefin 1932.<ref name=loitering>{{cite book | last=O'Toole | first=Peter | page=10 | title=Loitering With Intent | location=London | publisher=Macmillan London Ltd | year=1992 | isbn=1-56282-823-1}}</ref> Constance Jane Eliot ([[née]] Ferguson) oedd enw'i fam, [[Alban]]es <ref>O'Toole, Peter, ''Loitering with Intent: Child'' (Large print edition), Macmillan London Ltd., London, 1992. ISBN 1-85695-051-4; tud. 10, ''"My mother, Constance Jane, had led a troubled and a harsh life. Orphaned early, she had been reared in Scotland and shunted between relatives;..."''</ref> o [[nyrs]], a Patrick Joseph O'Toole, oedd enw'i dad a oedd yn Wyddel ac a weithiai gyda metel, chwaraewr pêl-droed a bwci ceffylau.<ref>{{cite web | title=Peter O'Toole Biography | url=http://www.filmreference.com/film/26/Peter-O-Toole.html | work=filmreference | year=2008 | accessdate=4 Ebrill 2008}}</ref><ref>{{cite news | author=Frank Murphy | title=''Peter O'Toole, A winner in waiting'' | url=http://www.theirishworld.com/article.asp?SubSection_Id=10&Article_Id=1911 | work=''The Irish World'' | date=31 Ionawr 2007| accessdate=4 Ebrill 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.enotes.com/loitering-with-intent-peter-otoole-salem/loitering-with-intent-0080500496 |title=''Loitering with Intent Summary – Peter O’Toole – Magill Book Reviews'' |publisher=Enotes.com |date= |accessdate=12 Mehefin 2012}}</ref> Pan oedd O'Toole yn flwydd oed aeth ei deulu ar daith pum mlynedd o drefi rasio ceffylau yng Ngogledd Lloegr. Cafodd ei fagu'n [[Pabydd|Babydd]].<ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/features/3631524/Too-late-for-an-Oscar-No-no-no....html|title=''Too late for an Oscar? No, no, no...''|work=The Daily Telegraph|date=24 Ionawr 2007|accessdate=11 Medi 2010|first=Neil|last=Tweedie}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.nypost.com/p/pagesix/cindy_adams/veteran_says_today_actors_aren_trained_62U8SWk7OZUDSdI7j5aM0M|title=''Veteran says todays's actors aren't trained''|work=[[New York Post]]|date=21 Mawrth 2008|accessdate=7 Hydref 2010|first=Cindy|last=Adams}}</ref>
 
Yn ystod [[yr Ail Ryfel Byd]], dihangodd Leeds fel faciwi. Treuliodd saith neu wyth mlynedd yn Ysgol Uwchradd Babyddol St Joseph's yn [[Holbeck]], Leeds, ble anogwyd ef i beidio a defnyddio'i law chwith i sgwennu. ''“I used to be scared stiff of the nuns: their whole denial of womanhood – the black dresses and the shaving of the hair – was so horrible, so terrifying,”'' meddai'n ddiweddarach, “Of course, that's all been stopped. They're sipping gin and tonic in the Dublin pubs now, and a couple of them flashed their pretty ankles at me just the other day.”<ref>{{cite news|author=Alan Waldman|title=''Tribute to Peter O'Toole''|url=http://www.films42.com/tribute/otoole.asp|work=films42.com|accessdate=4 Ebrill 2008}}</ref>
Yn ystod [[yr Ail Ryfel Byd]], roedd yn faciwi yn Leeds.
 
Wedi gorffen ei gyfnod yn yr ysgol, dechreuodd weithio fel cyw [[newyddiadurwr]] gyda'r ''[[Yorkshire Evening Post]],'' nes iddo gael ei alw fel consgript gyda [[Y Llynges Frenhinol|Llynges Frenhinol]] Lloegr.
 
Yna rhwng 1952 a 1954 bu'n fyfyriwr yn y ''Royal Academy of Dramatic Art'' (RADA), wedi derbyn ysgoloriaeth. Cafodd ei wrthod fodd bynnag gan ysgol ddrama yn Nulyn gan nad oedd yn siarad [[Gwyddeleg]]. Cyfoedion iddo yn RADA oedd [[Albert Finney]], [[Alan Bates]] a [[Brian Bedford]]. Disgrifwyd y dosbarth ganddo fel y dosbarth mwyaf hynod a fu ers sefydlu'r coleg: ''"the most remarkable class the academy ever had, though we weren't reckoned for much at the time. We were all considered dotty."''<ref>{{cite web | author=Guy Flatley | title=''The Rule of O'Toole'' | url=http://www.moviecrazed.com/outpast/otoole.htm | work=MovieCrazed | date=24 Gorffennaf 2007 | accessdate=4 Ebrill 2008}}</ref>
 
==Cyfeiriadau==