YnCwmwd [[1091]]rhwng feafonydd gymeroddAfan ya [[Normaniaid]]Nedd reolaethydy dros'''Afan''' hena deyrnasddaeth Gymreigi [[Morgannwg]],ben oyn dany arweiniaid14eg [[Robert Fitzhamon]], arglwydd [[Caerloyw]]ganrif. Brenin Morgannwgolaf arhen ydeyrnas prydMorgannwg oedd [[Iestyn ap Gwrgant]] (tuaa 1045flodeuai -rhwng 10931081 ac 1100) ac roedd yn un o hynafiaid arglwyddi canoloesol Afan ac ymhyfrydodd llawer o deuluoedd ym Morgannwg eu bônt yn perthyn iddo. Llwyddodd Cadwodddisgynyddion reolaethIestyn i gadw rheolaeth dros eiran diro'r diriogaeth yng [[Cwm Afan|Nghwm Afan]] a gelwid eiy ddisgynyddionrhain yn '''Arglwyddi Afan'''. tan gollonBu'n nhwrhaid eui'r tirteulu a'uildio teitlAfan ymi [[1282Edward Despenser]], arglwydd Morgannwg.
Yn [[1091]] y cymerodd y [[Normaniaid]] reolaeth dros hen deyrnas Gymreig [[Morgannwg]], o dan arweiniaid [[Robert Fitz Hammo]] (neu Fitzhamon), arglwydd [[Caerloyw]].
