|
|côd_ffôn= 33
}}
Gwladwriaeth yng ngorllewin [[Ewrop]] yw '''Gweriniaeth Ffrainc''' neu([[Ffrangeg]]: ''France''); enw swyddogol: '''Gweriniaeth Ffrainc''' (Ffrangeg: ''République française''). Mae'n ffinio â [[Gwlad Belg]] a [[Lwcsembwrg]] yn y gogledd, [[yr Almaen]], [[y Swistir]], a'r [[yr Eidal|Eidal]] yn y dwyrain, [[Monaco]], [[Môr y Canoldir]], [[Sbaen]] ac [[Andorra]] yn y de, a [[Môr Iwerydd]] yn y gorllewin. [[Paris]] ydy'r brifddinas.
Mae'r mwyafrif o bobl Ffrainc yn siarad [[Ffrangeg]], unig [[iaith swyddogol]] y wlad, ond maeceir nifersawl oiaith ieithoeddarall eraillhefyd, megis [[Llydaweg]] yn [[Llydaw]], [[Basgeg]] yn y rhan o [[Gwlad y Basg|Wlad y Basg]] sydd o dan Ffrainc yn y dene-orllewin Ffrainc, [[Corseg]] ar ynys [[Corsica]], ac [[OcitanegOcsitaneg]] - iaith draddodiadol rhan helaeth o'r De. Mae nifer fawr o fewnfudwyr a'u teuluoedd, o'r [[Maghreb]] yn bennaf, yn siarad [[Arabeg]] hefydyn ogystal.
== Hanes ==
{{Prif|Hanes Ffrainc}}
YnYng ynghyfnod cyfnod[[yr clasurolHenfyd]], adnabyddid rhan helaaeth y dirigaethdiriogaeth sy'n awr yn Ffrainc fel [[Gâl]], ac fe'i preswylid gan nifer o lwythau neu wladwriaethau [[Y Celtiaid|Celtaidd]] mewn sawl teyrnas frodorol annibynnol. Yn [[125 CC]] ymosododd y [[Rhufain Hynafol|Rhufeiniaid]] ar dde [[Gâl]], yn dilyn cais am gymorth gan drigolion [[Groegiaid|Groegaidd]] dinas [[Marseille|Massilia]]. Erbyn 121 CC roeddynt wedi concro rhan dde-ddwyreiniol Gâl; yn ddiweddarch daeth y rhan yma yn dalaith Rufeinig dan yr enw [[Gallia Narbonensis]]. Concrwyd gweddill Gâl gan [[Iŵl Cesar]] mewn cyfres o ymgyrchoedd rhwng 58 CC a 51 CC. Y frwydr dyngedfennol oedd [[Brwydr Alesia]] yn 52 CC, pan orchfygodd Cesar gynghrair o lwythau Celtaidd dan arweiniad [[Vercingetorix]] o lwyth yr [[Arverni]].
Daeth Gâl yn rhan o'r [[Ymerodraeth Rufeinig]], a datblygodd diwylliant Galo-Rufeinig nodweddiadol yma. Daw enw presennol y wlad o'r [[Ffranciaid]], yn wreiddiol yn nifer o lwythau Almaenig a ddaeth at ei gilydd mewn cynghrair. Yn ddiweddarch llwyddasant i greu teyrnas dan yr enw ''Francia'' mewn ardal sy’n cynnwys Ffrainc a rhan orllewinol yr [[Almaen]]. Bu Ffrainc yn rhan o deyrnas [[Siarlymaen]] a'i fab [[Louis Dduwiol]]. Wedi marwolaeth Louis, rhannwyd ei deyrnas rhwng ei dri mab yng [[Cytundeb Verdun|Nghytundeb Verdun]]. Derbyniodd [[Siarl Foel]] Ffrancia Orllewinol, a ddaeth yn deyrnas Ffrainc yn ddiweddarach.
|
