Arglwyddi Afan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
tacluso gan ddefnyddio Gwyddoniadur Cymru fel canllaw
Huwbwici (sgwrs | cyfraniadau)
Ad-drefnu
Llinell 1:
:''Gweler hefyd [[Afan]] (gwahaniaethu).''
Roedd Arglwyddi Afan yn rheoli dros [[Cwmwd|gwmwd]] rhwng afonydd Afan a Nedd rhwng tua 1100 ac ail hanner y 14eg ganrif.
Cwmwd rhwng afonydd Afan a Nedd ydy '''Afan''' a ddaeth i ben yn y 14eg ganrif. Brenin olaf hen deyrnas Morgannwg oedd [[Iestyn ap Gwrgant]] (a flodeuai rhwng 1081 ac 1100) ac roedd yn un o hynafiaid arglwyddi canoloesol Afan ac ymhyfrydodd llawer o deuluoedd ym Morgannwg eu bônt yn perthyn iddo. Llwyddodd disgynyddion Iestyn i gadw rheolaeth dros ran o'r diriogaeth yng [[Cwm Afan|Nghwm Afan]] a gelwid y rhain yn '''Arglwyddi Afan'''. Bu'n rhaid i'r teulu ildio Afan i [[Edward Despenser]], arglwydd Morgannwg.
 
Yn [[1091]] gymerodd y [[Normaniaid]] reolaeth dros hen deyrnas Gymreig [[Morgannwg]], o dan arweiniaid [[Robert Fitz Hammo]] (neu Fitzhamon), arglwydd [[Caerloyw]]. Brenin olaf hen deyrnas Morgannwg oedd [[Iestyn ap Gwrgant]] (a flodeuai rhwng 1081 ac 1100). Llwyddodd ei fab [[Caradog ab Iestyn]] i gadw rheolaeth dros ran o'r diriogaeth yng [[Cwm Afan|Nghwm Afan]] a gelwid ef a'i ddisgynyddion yn '''Arglwyddi Afan'''. Yn y 13eg ganrif ddechreuodd y teulu defnyddio y cyfenw "D'Avene" i efelychu'r Normaniaid. Erbyn 1373 roedd y teulu wedi ildio tir Afan i [[Edward le Despencer, Barwn 1af le Despencer|Edward le Despencer]], arglwydd Morgannwg.
 
Yn [[1091]] y cymerodd y [[Normaniaid]] reolaeth dros hen deyrnas Gymreig [[Morgannwg]], o dan arweiniaid [[Robert Fitz Hammo]] (neu Fitzhamon), arglwydd [[Caerloyw]].
 
[[Categori:Cymry'r 11eg ganrif]]