Cro-Magnon: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Newydd |
manion |
||
Llinell 3:
Hen enw cyffredin (nid enw gwyddonol) yw '''Cro-Magnon''' a ddefnyddir i ddisgrifio [[bodau dynol]] (''Homo sapiens sapiens'') cynnar a oedd yn byw yn [[Hen Oes y Cerrig Uchaf]] [[Ewrop]]eaidd. Y term cyfoes yw "[[Bodau dynol modern, Ewropeaidd]]" (''European early modern humans'' (''EEMH''). Gan mai enw cyffredin ydyw Cro-Magnon nid oes iddo statws tacsonomegol ffurfiol.<ref name=Fagan>{{cite book|last=Fagan|first=B.M.|title=The Oxford Companion to Archaeology|year=1996|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, UK|isbn=978-0-19-507618-9|pages=864}}</ref>
Canfuwyd gweddillion pobl Cro-Magnon yn [[yr Eidal]] ac yng ngwledydd Prydain, ac fe'i dyddiwyd gan [[dyddio radiocarbon|ddyddio radiocarbon]] i rhwng 43,000 a 45,000 cyn y presennol ([[CP]]).<ref>{{Cite journal | doi = 10.1038/nature10617| pmid = 22048311| title = ''Early dispersal of modern humans in Europe and implications for Neanderthal behaviour''| journal = Nature| volume = 479| issue = 7374| pages = 525| year = 2011| last1 = Benazzi | first1 = S. | last2 = Douka | first2 = K. | last3 = Fornai | first3 = C. | last4 = Bauer | first4 = C. C. | last5 = Kullmer | first5 = O. | last6 = Svoboda | first6 = J. Í. | last7 = Pap | first7 = I. | last8 = Mallegni | first8 = F. | last9 = Bayle | first9 = P. | last10 = Coquerelle | first10 = M. | last11 = Condemi | first11 = S. | last12 = Ronchitelli | first12 = A. | last13 = Harvati | first13 = K. | last14 = Weber | first14 = G. W. |bibcode = 2011Natur.479..525B }}</ref><ref>{{Cite journal | doi = 10.1038/nature10484| pmid = 22048314| title = ''The earliest evidence for anatomically modern humans in northwestern Europe''| journal = Nature| volume = 479| issue = 7374| pages = 521| year = 2011| last1 = Higham | first1 = T. | last2 = Compton | first2 = T. | last3 = Stringer | first3 = C. | last4 = Jacobi | first4 = R. | last5 = Shapiro | first5 = B. | last6 = Trinkaus | first6 = E. | last7 = Chandler | first7 = B. | last8 = Gröning | first8 = F. | last9 = Collins | first9 = C. | last10 = Hillson | first10 = S. | last11 = o’Higgins | first11 = P. | last12 = Fitzgerald | first12 = C. | last13 = Fagan | first13 = M. |bibcode = 2011Natur.479..521H }}</ref> Cafwyd hyd i weddillion Pro-Magnon hefyd yn
O ddadansoddi'r esgyrn a ganfuwyd, gwyddwn fod Cro-Magnon yn gryf, trwm gyda thalcen syth ac wyneb llydan a byr. Roedd ei ên yn amlwg iawn a'i ymennydd oddeutu 1,600 cc - mwy na bodau dynol modern.<ref name="
== Etymoleg ==
[[File:Abri de Cro-Magnon - Les Eyzies de Tayac - 20090925.jpg|thumb|200 px1right1|Canfuwyd gweddillion cyntaf Cro-Magnon yma yn ''Abri de Cro-Magnon'', yn 1868.]]
Daw'r enw o le o'r enw ''Abri de Cro-Magnon'' ("abri" yw'r gair [[Ffrangeg]] am "gysgod craig", "cro" yw'r [[Ocsitaneg]] am "dwll" neu "wagle"<ref name="cros">{{cite web|url=http://www.etymologie-occitane.fr/2011/07/cros/ |title=Cros |date= |accessdate=2014-08-15}}</ref> a "Magnon" oedd enw perchennog y tir ar y pryd. Saif ym mhentref bychan [[Les Eyzies]] yng nghymuned
==Cyfeiriadau==
| |||