Genyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
ehangu 3
Llinell 10:
Darganfyddodd [[Gregor Mendel]] (1822–1884) unedau sy'n gyfrifol am etifeddu nodweddion y rhieni.<ref>{{cite journal | vauthors = Noble D | title = Genes and causation | journal = Philosophical Transactions. Series A, Mathematical, Physical, and Engineering Sciences | volume = 366 | issue = 1878 | pages = 3001–3015 | date = Medi 2008 | pmid = 18559318 | doi = 10.1098/rsta.2008.0086 | url = http://rsta.royalsocietypublishing.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=18559318 | format = Free full text | bibcode = 2008RSPTA.366.3001N }}</ref> Rhwng 1857 a 1864 astudiodd y patrymau gweledol mewn [[pys]] bwytadwy gan gofnodi'r nodweddion a oedd yn newid o un genhedlaeth i'r llall. Disgrifiodd y rhain yn [[mathemateg|fathemategol]] fel amrywiadau&nbsp;2<sup>n</sup> (ble mae 'n' yn golygu'r nifer o nodweddion gwahanol. Ni ddefnyddiodd y term 'genyn' (na ''gene''!), disgrifiodd ei ganlyniadau mewn modd a wahaniaethodd rhwng [[genoteip]] a [[ffenoteip]] (nodweddion gweledol sydd yn gwahaniaethu organebau byw. Ef hefyd a ddisgrifiodd y "dosbarthiad naturiol", sef y gwahaniaeth rhwng [[genyn trechol]] a ffactorau enciliol. Ef hefydd a nododd am y tro cyntaf y gwahaniaeth rhwng [[heterosygot]] a [[homosygot]].
 
==Geirdarddiad==
Daw'r gair 'genyn' o'r [[Hen Roeg]] γένος (''génos'') sy'n golygu 'hil' neu 'epil'. Mae'r gair modern yn tarddu i 1909 pan ddefnyddiwyd ef yn gyntaf gan y [[botaneg|botanegydd]] [[Wilhelm Johannsen]] i ddisgriffio'r gwahaniaeth corfforol (a ffwythiannol) sylfaenol yr uned etifeddol.<ref name="genome">{{cite web | url=http://www.genome.gov/25019879 | title=''The Human Genome Project Timeline'' | accessdate=13 Medi 2006 }}</ref> Defnyddiwyd y term "geneteg" (''genetics'') am y tro cyntaf gan William Bateson yn 1905.<ref name="Gerstein">{{cite journal | vauthors = Gerstein MB, Bruce C, Rozowsky JS, Zheng D, Du J, Korbel JO, Emanuelsson O, Zhang ZD, Weissman S, Snyder M | title = ''What is a gene, post-ENCODE? History and updated definition'' | journal = Genome Research | volume = 17 | issue = 6 | pages = 669–681 | date = Mehefin 2007 | pmid = 17567988 | doi = 10.1101/gr.6339607 | first2 = C. | first3 = J. S. }}</ref>
 
==Cyfeiriadau==