Wicipedia

Cylchgrawn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
diweddaru - diolch i'r CLL
BDim crynodeb golygu
Llinell 2:
[[Cyhoeddiad]] sy'n dod allan fel arfer yn rheolaidd (ynwythnosol neu'n fisol), ac sy'n cynnwys ystod o bynciau gan fwy nag un awdur yw '''cylchgrawn'''. Mae'r gost o'i gynhyrchu fek arfer yn dod o bris y gwerthiant a'r hysbysebion, neu gan nawdd cyhoeddus.<ref>{{cite web|url=http://www.magazinepublisher.com/startup.html|title=Magazine Publisher.com's Magazine Startup Guide|work=Magazine Publisher|accessdate=3 November 2012}}</ref>
 
Yr cylchgrawn cyntaf i'w argraffu oedd y ''[[Erbauliche Monaths Unterredungen]]'', a oedd yn ymwneud â [[llenyddiaeth]] ac [[athroniaeth]] ac a werthwyd yn yr [[Almaen]] yn 1663.<ref name="mdes">{{cite web|title=History of magazines|url=http://www.magazinedesigning.com/history-of-the-magazines/|work=Magazine Designing|accessdate=10 October 2013|date=26 March 2013}}</ref> Y cylchgrawn cyntaf a oedd yn ymwneud a diddordebau cyffredinol oedd ''[[The Gentleman's Magazine]]'', a argraffwyd yn [[Llundain]] yn 1731 ac a olygwyd gan [[Edward Cave]], dan y ffugenw "Sylvanus Urban", ac ef a fathodd y term Saesneg ''magazine''.<ref>''[[OED]]'', ''s.v.'' "Magazine", and {{cite web |url=http://johnsonsdictionaryonline.com/?p=5695|title=Magazine - A Dictionary of the English Language - Samuel Johnson - 1755|website=johnsonsdictionaryonline.com}}</ref>
 
==Cylchgronau yng Nghymru==
Y cylchgrawn hynaf i gael ei gyhoeddi, sy'n para i gael ei gyhoeddi heddiw, (a hynny mewn unrhyw iaith yn y byd) ydy'r ''[[Y Gwyliedydd|Gwyliedydd]]'' sef cylchgrawn y mudiad [[Methodistiaid Wesleiaid|Wesleaidd]].<ref>[http://books.google.co.uk/books?id=9kUEAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=editions:0AfcFikQRpUmRJ_L. ''Y Gwyliedydd'' ar "Google books"]</ref>▼
Mae cylchgronau o bob math wedi cael eu cyhoeddi yng Nghymru ers diwedd y 18fed ganrif. Un o'r cynharaf oedd ''[[Y Cylch-grawn Cynmraeg neu Drysorfa Gwybodaeth]]'', chwarterolyn a gyhoeddwyd am gyfnod byr yn 1793-1794. Cofnodir y gair "cylchgrawn" ei hun am y tro cyntaf yng ngeiriadur Saesneg-Cymraeg [[John Walters]], yr ''English-Welsh Dictionary'' (1770-1794).▼
 
▲Mae cylchgronau o bob math wedi cael eu cyhoeddi yng Nghymru ers diwedd y [[18fed ganrif]]. Un o'r cynharaf oedd ''[[Y Cylch-grawn Cynmraeg neu Drysorfa Gwybodaeth]]'', chwarterolyn a gyhoeddwyd am gyfnod byr yn 1793-1794. Cofnodir y gair "cylchgrawn" ei hun am y tro cyntaf yng ngeiriadur Saesneg-Cymraeg [[John Walters]], yr ''English-Welsh Dictionary'' (1770-1794).
Roedd cylchronau Cymraeg y 19eg ganrif yn tueddu i fod naill ai'n ymwneud â llenyddiaeth a hynafiaethau Cymru neu'n gyhoeddiadau crefyddol enwadol. Enghraifft dda o'r cyntaf yw ''[[Y Greal (1807)|Y Greal]]''. Ond roedd hyd yn oed y cylchgronau enwadol yn cynnwys pytiau o newyddion a oedd bron yr unig ffynhonnell am ddigwyddiau'r dydd i'r werin bobl am gyfnod.▼
 
▲Roedd cylchronau Cymraeg y [[19eg ganrif]] yn tueddu i fod naill ai'n ymwneud â llenyddiaeth a hynafiaethau Cymru neu'n gyhoeddiadau crefyddol enwadol. Enghraifft dda o'r cyntaf yw ''[[Y Greal (1807)|Y Greal]]''. Ond roedd hyd yn oed y cylchgronau enwadol yn cynnwys pytiau o newyddion a oedd bron yr unig ffynhonnell am ddigwyddiau'r dydd i'r werin bobl am gyfnod.
 
Bu rhaid aros yn hir i gael deunydd tebyg i'r cylchgronau amrywiol a gyhoeddid mewn gwledydd eraill yn y Gymraeg. Yn Lloegr roedd cylchgronau dychanol fel ''[[Punch (cylchgrawn)|Punch]]'' yn hynod poblogaidd, er enghraifft, ac er y cafwyd fersiwn Cymraeg ni pharhaodd am hir.
 
I gryn raddau, llenyddiaeth sy'n dominyddu hanes y cylchgrawn yn yr 20fed ganrif yng Nghymru. Gellid nodi ''[[Y Llenor]]'' a ''[[Taliesin (cylchgrawn)|Taliesin]]''. Digideiddiwyd llawer o gylchgronnau Cymraeg a Chymreig gan y Llyfrgell Genedlaethol mewn prosiect a elwir yn [[Cylchgronau Cymru Ar-lein]].
 
▲Y cylchgrawn hynaf i gael ei gyhoeddi, sy'n para i gael ei gyhoeddi heddiw, (a hynny mewn unrhyw iaith yn y byd) ydy'r ''[[Y Gwyliedydd|Gwyliedydd]]'' sef cylchgrawn y mudiad [[Methodistiaid Wesleiaid|Wesleaidd]].<ref>[http://books.google.co.uk/books?id=9kUEAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=editions:0AfcFikQRpUmRJ_L. ''Y Gwyliedydd'' ar "Google books"]</ref>
 
===Cylchgronau Cymraeg yn 2011===
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Cylchgrawn"