Homo erectus: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cafwyd hyd i'r ffosilau cyntaf o'r rhywogaeth yma gan [[Eugène Dubois]] o'r [[Iseldiroedd]] ar ynys [[Jawa]] yn [[1890]]. Adnabyddir yr enghraifft yma fel "Dyn Jawa". Yn [[1927]], cafwyd hyd i fwy o ffosilau yn [[Zhoukoudian]] yn [[Tsieina]]. Yn ddiweddarach, cafwyd hyd i lawer o'r ffosilau hyn yn [[Affrica]], er enghraifft un yn [[Ternifine]], [[Algeria]], gweddillion a ddyddir i rhwng 600,000 a 700,000 o flynyddoedd yn ôl. Cafwyd hyd i rai yn [[Dwyrain Affrica|Nwyrain Affrica]] sydd tua 1 miliwn o flynyddoedd oed. <ref name="Hazarika">{{cite news|last=Hazarika|first=Manji|title=''Homo erectus/ergaster'' and Out of Africa: Recent Developments in Paleoanthropology and Prehistoric Archaeology|date=16–30 June 2007|url=http://www.himalayanlanguages.org/files/hazarika/Manjil%20Hazarika%20EAA.pdf}}</ref><ref name="Chauhan">Chauhan, Parth R. (2003) [http://www.assemblage.group.shef.ac.uk/issue7/chauhan.html#distribution "Distribution of Acheulian sites in the Siwalik region"] in ''An Overview of the Siwalik Acheulian & Reconsidering Its Chronological Relationship with the Soanian – A Theoretical Perspective''. assemblage.group.shef.ac.uk</ref>

Mae hyn yn peri i'r rhan fwyaf o [[Paleoanthropoleg|Baleoanthropoleg]]wyr gredu i ''Homo erectus'' ddatblygu yn Affrica, ac yna ymledaenu drwy [[Ewrasia]] mor bell a [[Georgia]], [[India]], [[Sri Lanca]], [[Tsieina]] a [[Java]], y rhywogaeth gyntaf o ''Homo'' i adael Affrica gan y rhan fwyaf o [[archaeoleg]]wyr, ond cred eraill ei fod yn frodorol o [[Asia]].<ref name="Hazarika"/><ref>See overview of theories on [[human evolution]].</ref><ref>Klein, R. (1999). ''The Human Career: Human Biological and Cultural Origins''. Chicago: University of Chicago Press, ISBN 0226439631.</ref>

Mae ''Homo erectus georgicus'' yn is-rywogaeth o ''[[Homo erectus]]'' a ystyriwyd ar un cyfnod yn rhywogaeth lawn, annibynol.<ref>{{cite journal |doi=10.1126/science.1072953 |pmid=12098694 |year=2002 |author=Vekua A, Lordkipanidze D, Rightmire GP, Agusti J, Ferring R, Maisuradze G, Mouskhelishvili A, Nioradze M, De Leon MP, Tappen M, Tvalchrelidze M, Zollikofer C|title=A new skull of early ''Homo'' from Dmanisi, Georgia |volume=297 |issue=5578 |pages=85–9 |journal=Science}}</ref> Fe'i darganuwyd yn [[Dmanisi]], [[Georgia]] yn 1991 gan David Lordkipanidze pan gloddiwyd i'r wyneb bum [[penglog]]. Daeth nifer o [[ffosil]]iau eraill i'r fei, gan gynnwys penglog cyfan yn 2005 a 73 o offer-llaw i dorri a naddu a 34 aswrn amryw o anifeiliaid. Fe'i dyddiwyd i 1.8 miliwn o flynyddoedd cyn y presennol ([[CP]]).