Fersiwn yn ôl 19:25, 2 Mai 2016 golygu Llusiduonbach (sgwrs \| cyfraniadau) 2,819 golygiad Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad Gweladwy ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 13:52, 15 Awst 2016 golygu dadwneud Dafyddt (sgwrs \| cyfraniadau) Defnyddwyr wedi'u cadarnhau, Gweinyddwyr 39,389 golygiad B man gywiro Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: ~~Diffynir~~Diffinnir '''rheolaeth''' fel "y grefft o sicrhau fod [[gwaith]] yn cael ei wneud drwy bobl eraill". Mae dirprwyo gwaith felly yn rhan bwysig o sgìl y rheolwr/wraig, ond rhaid hefyd wrth y gallu i arwain, i ysbrydoli, ac i gymell eraill. Mae yna faes eang o ddamcaniaethau ynglŷn âag [[arweinyddiaeth]], cymhelliant sydd yn dod o faes [[cymdeithaseg]] a [[seicoleg]] yn bennaf. [[Ffrainc\|Ffrancwr]] o'r enw [[Henri Fayol]] (1841-1925) oedd y cyntaf i ddechrau gwneud damcaniaeth am reolaeth ac yn ei farn ef pwrpas rheoli yw rhagweld, trefnu, gorchymyn a chydgysylltu, syniadau sy'n dod o faes y gad, gyda llawer o'r termau rheolaeth yn adlewyrchu hynny, termau milwrol megis "[[strategaeth]]", gorchymyn, arwain, ac ati.<ref> ''Administration industrielle et générale - prévoyance organization - commandment, coordination – contrôle'', Paris : Dunod, 1966 </ref> ==Hanes rheolaeth== Un o arloeswyr cynharaf y grefft neu yr'rr wyddor o ~~rheoli~~heoli oedd [[Frederick Winslow Taylor]] (~~1856 -1915~~1856–1915) a oedd wedi astudio gwaith, amser a symudiadau (''time and motion'') ddechrau'r ganrif ddiwethaf. Cafodd Taylor ddylanwad mawr ar ddiwydianwyr megis [[Henry Ford]] yn y modd yr oedd yn rheoli ei weithwyr. Roedd Taylor yn ei dro wedi derbyn nifer o syniadau [[Adam Smith]] yn ei lyfr ''The Wealth of Nations'' ynglŷn â rhaniad llafur wrth [[gweithgynhyrchu\|weithgynhyrchu]]. Datblygodd Taylor y syniad o raniad [[llafur]] gan gredu fod un ffordd iawn i wneud pobl dim. Gelwir damcaniaethau Taylor yn ddamcaniaethau "clasurol rheoli" neu reoli gwyddonol. Datblygodd yr wyddor o reoli ymhellach gan [[Elton Mayo]] yn y 1930au pan gynhaliodd astudiaeth gymdeithasol yng ngwaith "Hawthorne" yr [[Western Eletric Company]] yn Cicero ger [[Chicago]]. Darganfu Mayo yn ystod ei astudiaeth fod pobl yn ymateb yn gadarnhaol pan fyddant yn cael sylw gan reolwyr. Damcaniaeth Elton Mayo yw ~~fod~~bod gweithwyr ddim yn gweithio yn hollol fecanyddol fel y credai Taylor ond yn hytrach yn ymateb i'r grŵp maent yn gweithio ynddo aca hefyd i sylw rheolwyr. Felly mae Mayo yn argymell gweithio mewn tîm neu grŵp dan arweiniad rheolwyr sydd yn cymryd sylw o'u hanghenion.▼ ~~Gelwir damcaniaethau Taylor yn ddamcaniaethau "clasurol rheoli" neu reoli gwyddonol.~~ ▲Datblygodd yr wyddor o reoli ymhellach gan [[Elton Mayo]] yn y 1930au pan gynhaliodd astudiaeth gymdeithasol yng ngwaith "Hawthorne" yr [[Western Eletric Company]] yn Cicero ger [[Chicago]]. Darganfu Mayo yn ystod ei astudiaeth fod pobl yn ymateb yn gadarnhaol pan fyddant yn cael sylw gan reolwyr. Damcaniaeth Elton Mayo yw fod gweithwyr ddim yn gweithio yn hollol fecanyddol fel y credai Taylor ond yn hytrach yn ymateb i'r grŵp maent yn gweithio ynddo ac hefyd i sylw rheolwyr. Felly mae Mayo yn argymell gweithio mewn tîm neu grŵp dan arweiniad rheolwyr sydd yn cymryd sylw o'u hanghenion. ==Y presennol== Yn ddiweddar mae pobl megis [[Tom Peters]] yn ei lyfr ''Thriving on Chaos'' yn dweud fod yn rhaid i reolwyr fod yn barod i dderbyn newid parhaus yn y gwaith. Mae son am newid i wella pethau yn gallu ymddangos fel beirniadaeth o berfformiad ac arferion y gorffennol. Mae newid hefyd yn cael ei weld fel trafferth ychwanegol oherwydd mae’n golygu newid hen arferion gweithio. Mae newid yn creu ofnau dwfn am allu yr'r unigolyn i ddysgu [[sgìl\|sgiliau]] newydd, ac ofnau am golli yr'r hyn sydd ganddynt nawr, boed yn statws neu hyd yn oed swydd. Felly rhaid i’r rheolwr wrth egluro’r ~~reswm~~rheswm am newid geisio tawelu ofnau pobl drwy sicrhau y bydd y newid , os yn bosib, o fudd iddynt. Dylid ceisio dangos fod y newid yn adeiladu ar y gorffennol yn hytrach na rywbeth hollol newydd. Dylid sicrhau fod [[hyfforddiant]] addas ar gael os oes angen sgiliau newydd i gyflawni’r newid. Mae gwrthwynebiad i newid yn gallu bodoli oherwydd:

Rheolaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau