Amaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Daw'r gair amaeth o'r [[Lladin]] ''ambactus sef 'gwas', ond mae'n bosibl mai o'r Hen Gelteg yr aeth i'r Lladin. Fe'i cofnodwyd yn gyntaf yn y [[13eg ganrif13g]] yn ''Llyfr Du'r Waun'': ''"ni ddylai neb gymryd amayath arno oni heb wneuthur aradr..."''.<ref>[http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html Geiriadur Prifysgol Cymru]; adalwyd 2015</ref>

Drwy Ogledd Cymru, hyd at Machynlleth, a ffin afon [[Dyfi]], 'gofyn tarw' yw'r ymadrodd mwyaf cyffredin a cheir ymadrodd ddigon tebyg ym [[Morgannwg]]: 'mofyn tarw'. Yng [[Ceredigion|Ngheredigion]] dywedir fod y fuwch yn 'wasod'.<ref> Daw'r term yma o 'gosod', mae'n debyg hy gosodir y tarw ar gefn y fuwch sydd mewn gwres.[http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html Geiriadur Prifysgol Cymru;] adalwyd Medi 2015</ref> Sonia [[Cyfraith Hywel|Cyfraith Hywel Dda]] ([[14eg ganrif14g]]) am ''"weithred tarw gra geisso gwartheg gwasawt o galan Mei hyd galan gaeaf."'' Mae dwy ardal ar wahân yn defnyddio'r un term, 'eisiau tarw', sef yr hen [[Sir Fflint]] a chanol [[Powys]].

Ar [[Ynys Môn]], ar whân i'r arfordir dwyreiniol, defnyddir: 'tryfenydd', 'tyrfenydd' neu 'derefnydd' am fuwch yn ei gwres. Cofnodir hyn gyntaf yn ''Llyfr Iorwerth'' yn y [[13eg ganrif13g]]: ''"Ny deleyr dale y teyru o hanner haf hyt Aust nac ar yt nac ar wellt, canys en er amser hunnu y byd teruenyd e guarthec prouadwy..."'' Dywedir ‘Mae’r terfenydd arni’ a defnyddir y termau hyn mewn mannau yn Arfon.