Magna Carta: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
haf |
|||
Llinell 4:
Roedd y Magna Carta yn ymofyn i [[John, brenin Lloegr]] ddatgan hawliau penodol (hawliau ei [[barwn|farwniaid]] yn bennaf), i barchu rhai [[trefn gyfreithiol|trefnau cyfreithiol]], a derbyn nad oedd ei [[ewyllys (athroniaeth)|ewyllys]] yn gallu cael ei [[rheol y gyfraith|rwymo gan y gyfraith]]. Roedd yn amddiffyn rhai o hawliau deiliaid y brenin yn benodol, heb ots a oeddent yn rhydd neu'n llyffethair — yn fwyaf nodweddiadol, roedd [[gwrit]] y [[habeas corpus]], a oedd yn caniatáu apêl yn erbyn carchariad anghyfreithlon.
Gellir dadalau mai'r Magna Carta oedd y dylanwad cynnar mwyaf nodweddiadol ar hanes y broses helaeth a arweiniodd at reol [[cyfraith gyfansoddiadol]] heddiw yn y rhannau hynny o'r byd lle siaredir Saesneg. Fe gafodd y Magna Carta ddylanwad ar ddatblygiad [[cyfraith gyffredin]] a nifer o ddogfenni cyfansoddiadol, gan gynnwys [[Cyfansoddiad yr Unol Daleithiau]]. Adnewyddwyd nifer o'r cymalau yn [[yr Oesoedd Canol]], a pharhaodd i gael ei adnewyddu hyd yr
Y Magna Carta oedd y ddogfen gyntaf i gael ei gorfodi ar frenin Seisnig gan ei ddeiliaid (y barwniaid) mewn ymdrech i gyfyngu ei bŵerau mewn cyfraith, ac i amddiffyn eu breintiau. Roedd [[Siarter Rhyddid]] 1100 yn rhagflaenydd i'r Magna Carta, ynddi ddatganodd [[Harri I, brenin Lloegr]] yn wirfoddol fod ei bŵerau o dan reolaeth y gyfraith.
| |||