Thyroid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
wps
→‎top: Manion using AWB
Llinell 1:
[[Delwedd:Illu endocrine system.png|dde|bawd|Prif chwarennau'r endocrin: ([[Gwryw]] ar y chwith, [[benyw]] ar y dde)</br />
'''1''' [[Corffyn pineol]]
'''2''' [[Chwarren bitwidol]]
Llinell 12:
Mae'n gwneud hyn drwy gynhyrchu hormonau theiroid, [[thyrocsin]] (T<sub>4</sub>) a [[triiodothyronin]] (T<sub>3</sub>) gan fwyaf. Yr hormonau hyn sy'n rheoli cyfradd y [[metabolaeth]] ac maent yn effeithio twf a chyflymder llawer o systemau eraill yn y corff. Ceir [[iodin]] a [[tyrosin]] mewn T<sub>3</sub> a T<sub>4</sub>. Mae'r theiroid hefyd yn medru cynhyrchu [[calcitonin]], sy'n chwarae rhan mewn homeostasis calsiwm.
 
Yr [[hypothalmws]] a'r [[chwarrennau bitwidol]] sy'n rheoli'r theiroid. Daw'r enw o'r hen air Groeg am 'darian' oherwydd fod y cartilag theiroid o siap tebyg i darian Groegaidd. Gall y theiroid ar adegau orweithio neu dangyflawni, dau o'r problemau mwyaf cyffredin.
 
Mae dau ddiffyg neu broblem a all godi ar y thyroid: y thyroid yn gorweithio ac yn tanweithio. Gelwir y diffygion hyn yn 'hyperthyroid' - pan mae'r theiroid yn gor-weithio, a 'hypothyroid' pan mae'r theiroid yn tanweithio.