Castell mwnt a beili: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Prif bwrpas cestyll mwnt a beili oedd i gysgodi grwpiau bychain o farchogion a saethwyr (yr uned filwrol Normanaidd arferol) yn ystod y [[Goresgyniad Normanaidd]]. Roedd angen amddiffynfa hawdd i'w chodi. Fel rheol mae'r castell yn domen bridd (mwnt, ''mount'') gron neu hirgron â phen gwastad gyda ffos o'i chwmpas. Weithiau byddai'r adeiladwyr yn manteisio ar nodwedd naturiol fel codiad tir. Yn gysylltiedig â'r mwnt roedd yn arferol - gyda ychydig iawn o eithriadau - godi amddiffynfa bren syml, palisâd o bren yn amgae darn o dir uchel. Dyma'r '''beili'''. Byddai hyn yn cael ei godi naill ai ar ben y mwnt neu yn ei chyffwrdd. O fewn y tir o fewn y palisâd roedd yr amddiffynwyr yn codi tŵr pren syml; byddai'r dynion yn cysgodi yn y tŵr a'r meirch yn y tir o fewn y palisâd.

 

*Cymru:

**[[Pen y Mwd]], [[Abergwyngregyn]], [[Gwynedd]]

**[[Castell Caerdydd]]

**[[Castell Prysor]], ger [[Trawsfynydd]]

**[[Glyndyfrdwy]], safle castell [[Owain Glyndŵr|Glyndŵr]], ger [[Corwen]]

**[[Sycharth]], safle llys [[Owain Glyndŵr|Glyndŵr]], [[Powys]]

**[[Tomen y Rhodwydd]], Sir Ddinbych, a godwyd gan [[Owain Gwynedd]]

 

*Lloegr: