Llosgfynydd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B manion; comin, eginyn |
|||
Llinell 1:
[[Delwedd:Volcano.jpeg|bawd|300px|Llosgfynydd yn Tambora, Indonesia]]
▲Mae '''llosgfynydd''' (mynydd tân) yn tyfu lle mae [[Creigiau|craig]] tawdd ([[magma]]) yn codi i wyneb y ddaear gan achosi ffrwydriadau folcanig. Craig wedi ei doddi mwy na 100km o dan wyneb [[y Ddaear]] yw magma sydd wedyn yn dechrau codi tuag at wyneb y ddaear. Pan gyrhaedda'r magma wyneb y ddaear fe lifa neu fe dasga o'r ddaear ar ffurf [[lafa]] neu ''lydw folcanig''. Ar wahân i graig tawdd mae lafa yn cynnwys creigiau a [[nwy]].
Gelwir y creigiau sydd yn ffurfio o achos ffrwydriadau folcanig yn [[Creigiau Igenaidd|Greigiau Igenaidd]], er enghraifft [[Basalt]] neu [[Gwenithfaen]].
Llinell 7 ⟶ 6:
Lleolir llosgfynyddoedd y ddaear lle mae platiau tectonig yn cwrdd neu uwchben mannau poeth. Ar hyn o bryd mae'r mwyafrif o ffrwydriadau llosgfynyddoedd a [[daeargryn]]feydd y ddaear yn digwydd o gwmpas y [[Môr Tawel]], yn dilyn ymylon [[symudiadau'r platiau|plât tectonig]] y Môr Tawel.
Llosgfynydd yn [[Ynys yr Iâ]] ydy [[Eyjafjallajökull]] ac fe achosodd gryn anhwylustod i deithio awyr drwy Ewrop yng ngwanwyn 2010. Chwythodd gwynt y gogledd ei lwch dros wledydd Prydain yn Ebrill a Mai pan waharddwyd awyrennau rhag hedfan.▼
== Llosgfynyddoedd Cymru ==▼
Nid oes llosgfynyddoedd yn ffrwydro yng [[Cymru|Nghymru]] heddiw, ond fe oedd miliynau o flynyddoedd yn ôl. O ganlyniad, mae'n bosib gweld creigiau a lludw folcanig yng Nghymru, er engraifft ar [[Rhobell Fawr]]. Fe ddefnyddir y creigiau hyn ar gyfer adeiladu. ▼
▲Llosgfynydd yn [[Ynys yr Iâ]] ydy Eyjafjallajökull ac fe achosodd gryn anhwylustod i deithio awyr drwy Ewrop yng ngwanwyn 2010. Chwythodd gwynt y gogledd ei lwch dros wledydd Prydain yn Ebrill a Mai pan waharddwyd awyrennau rhag hedfan.
== Llosgfynyddoedd y Byd ==
Rhai o losgfynyddoedd enwog y ddaear yw:
Llinell 24 ⟶ 17:
*[[Mauna Loa]] ([[Hawaii]], [[UDA]])
*[[Mauna Kea]] ([[Hawaii]], [[UDA]])
*[[
*[[Fuji]] ([[Honshu]], [[Siapan]])
*[[Mount Rainier]] ([[Washington]], [[UDA]])
Llinell 35 ⟶ 28:
*[[Santorini]] ([[Gwlad Groeg]])
*[[Tambora]] ([[Sumbawa]], [[Indonesia]])
*[[Teide]] ([[
*[[
▲== Llosgfynyddoedd Cymru ==
▲Nid oes llosgfynyddoedd yn ffrwydro yng [[Cymru|Nghymru]] heddiw, ond fe oedd miliynau o flynyddoedd yn ôl. O ganlyniad, mae'n bosib gweld creigiau a lludw folcanig yng Nghymru, er engraifft ar [[Rhobell Fawr]]. Fe ddefnyddir y creigiau hyn ar gyfer adeiladu.
{{comin|Category:Volcanoes|llosgfynyffoedd}}
[[Categori:Llosgfynyddoedd| ]]
[[Categori:Tirffurfiau]]
[[Categori:Tectoneg platiau]]
{{eginyn daeareg}}
{{Cyswllt erthygl ddethol|eo}}
| |||