Senedd yr Alban: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
parhau
BDim crynodeb golygu
Llinell 2:
[[Delwedd:Scottish Parliament current.png|bawd|200px|Cyfansoddiad cyfoes Senedd yr Alban.<br><font color="#FFFF00">█</font>&nbsp;[[Plaid Genedlaethol yr Alban]] (47)<br><font color="#dc241f">█</font>&nbsp;[[Y Blaid Lafur (DU)|Llafur]] (46)<br><font color="#0087dc">█</font>&nbsp;[[Y Blaid Geidwadol (DU)|Cedwadol]] (16)<br><font color="#fd9b23">█</font>&nbsp;[[Y Democratiaid Rhyddfrydol]] (16)<br><font color="#009900">█</font>&nbsp;[[Plaid Werdd yr Alban]] (2)<br><font color="#DDDDDD">█</font>&nbsp;[[Annibynnol (gwleidydd)|Annibynnwr]] (1)<br><font color="#000000">█</font>&nbsp;[[Llywydd Senedd yr Alban|Llywydd]]]]
 
'''Senedd yr Alban''' yw'r corff [[deddfwriaeth]]ol datganoledig yn [[yr Alban]]. Fe'i lleolir yn [[Holyrood]], sy'n rhan o [[Caeredin|Gaeredin]] a chaiff ei galw'n answyddogol, ar adegau, gyda'ryn enw 'Holyrood'<ref>[http://www.scottish.parliament.uk/vli/education/resources/teachingResources/wordBank.htm "Scottish Parliament Word Bank"; 14-11-1999]</ref>. Yn wahanol i [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] mae gan Senedd yr Alban y grym i greu [[deddf]]au ar gyfer yr Alban a chodi neu newid [[treth]]i. Yn groes i gamdybiaeth cyffredinol, tydy'r Senedd ddim yn gorff 'newydd' gan ei bod yn deillio yn ôl i'r Oesoedd Canol. Mae hi'r Senedd ynn gorff democrataidd sydd a 129 [[Aelodau Senedd yr Alban]] (''Members of the Scottish Parliament'' (MSPs)) ac sy'n cael eu hethol am gyfnod o bedair mlynedd. Defnyddir y system etholiad cynrychioliadol yma, gyda 73 ASA yn dod o etholaethau daearyddol ("cyntaf heibio'r postyn") a 56 yn cael eu hethol o wyth 'Rhanbarth Aelodau Ychwanegol' gyda phob Rhanbarth yn ethol saith ASA.
 
Roedd etholiad diwethaf y Senedd ar 3 Mai 2007.
 
Yn refferendwm 1997 pleidleisiodd pobl yr Alban dros ddatganoli a ffurfiwyd y Senedd bresennol drwy Ddeddf yr Alban 1998, su'n rhestru pwerau Deddfau Datganoledig h.y. mae'n rhestru'r Deddfau hynny na ellir eu defnyddio oddigerth gan [[Senedd y Deyrnas Unedig]] (San Steffan).<ref>[http://www.opsi.gov.uk/ACTS/acts1998/80046--t.htm#sch5 "Scotland Act 1998: Scottish Parliament Reserved Issues"; cyhoeddwyd gan "Office of Public Sector Information (OPSI)"; 14-11-2006]</ref> Mae'r materion hynny nad ydynt yn cael eu rhestru o fewn sgôp Senedd yr Alban. Mae senedd y Deyrnas unedigUnedig hefyd wedi cadw'r hawl i newid y rhestr.
 
Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf y Llywodraeth ar 12 Mai 1999.<ref>[http://www.scottish.parliament.uk/business/officialReports/meetingsParliament/or-99/or010104.htm#Col7 "Scottish Parliament Official Report"; 12 Mai 1999; cyhoeddwyd gan Lywodraeth yr Alban 05-11-2006.]</ref>