Robot: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Delwedd:Capek play.jpg|bawd|Golygfa allan o'r ddrama R.U.R. (Rossum's Universal Robots) gan [[Karel Čapek]].]]

Peiriant [[rhithwir]] neu [[mecaneg|fecanyddol]] ydy '''robot''', ar hyn o bryd (2010). Fel arfer mae'n beiriant wedi'i raglennu i wneud tasg neu dasgau arbennig a hynny ar ei ben ei hun. Mae'r robotiaid mwyaf clyfar yn ymddangos fel pe bai ganddynt nodweddiol dynol, hynny yw y gallu i feddwl drosto'i hun.

Ers cychwyn gwareiddiad bu gan fodau dynol ddiddordeb i greu offer neu gyfarpar i'w gynorthwyo ac i reoli y'r rhain. Aeth i'r pegwn eithaf pan ceisiodd drefnu [[caethweision]] i wneud y gwaith drosto, fel arfer y gwaith butraf ac anoddaf. Roedd creu peiriant megis [[olwyn ddŵr]] neu'r [[pwmp]] yn ei alluogi i wneud y gwaith (ailadroddus) hwn yn gynt a chynt ac yn fwy effeithiol. Wrth i [[technoleg|dechnoleg]] ddatblygu daeth y peiriannau hyn yn fwy cymhleth ac yn fwy effeithiol fyth. Ar gyfer un tasgdasg y crewyd y rhan fwyaf o'r peiriannau hyn, ond breuddwydiai llawer am beiriant tebyg i ddyn a allai droi ei law at unrhyw dasg dan haul.

Ymhlith y meddylwyr mawr yn y maes hwn y mae: [[Leonardo Da Vinci]] yn yr 1490au a [[Jacques de Vaucanson]] yn 1739; cynlluniwyd nifer o beiriannau aml-dasg gan y ddau yma. Cynlluniwyd [[torpido]] wedi'i reoli gan donfeydd radio gan [[Nikola Tesla]] yn 1898 a rhoddodd Makoto Nishimura (yn 1929) nodweddion dynol megis dagrau i'r pen mecanyddol a alwodd yn "Gakutensoku".

Daw'r gair "robot" allan o ddrama o'r enw "R.U.R. (Rossum's Universal Robots)]]" a sgwennwyd gan [[Karel Čapek]] o'r [[GwladwriaethGweriniaeth CzechTsiec|Weriniaeth Tsiec]] yn 1920. "Llafurwr" oedd y gair gwreiddiol ganddo ond awgrymodd ei frawd Josef derm newydd: robot.